Skarb powraca

Skarb Średzki, odnaleziony przypadkowo w latach 80. XX wieku w położonej w pobliżu Wrocławia Środzie Śląskiej, jest uważany za jedno z najważniejszych odkryć tego rodzaju w Europie. Zawiera on między innymi ślubną koronę kobiecą z początku XIV w., cesarską zaponę z XIII w., kilka tysięcy srebrnych i złotych monet oraz inne bezcenne zabytkowe precjoza oddane w zastaw średzkiemu bankierowi przez Karola IV, króla Czech i późniejszego cesarza Rzeszy Niemieckiej.

Skarb Średzki jest cyklicznie prezentowany w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, ale każda z ekspozycji uwypukla inny aspekt historii związanej z tym zespołem zabytków.

Tegoroczna odsłona ekspozycji koncentruje się wokół najcenniejszego zabytku skarbu - królewskiej korony ślubnej z XIV w.

Kurator wystawy Jacek Witecki zwrócił uwagę, że korony nie były jedynie ozdobą królewskiej głowy, ale stanowiły symbol najwyższej władzy nadanej Bożą ręką i przekazywały istotne treści dotyczące aspiracji władcy. - Najważniejsze momenty związane z panowaniem traktowano szczególnie. Były to: koronacja, a więc ceremonia wstąpienia na tron, oraz śmierć władcy i uroczysty pogrzeb. Pomiędzy tymi granicznymi momentami miały miejsce także inne wydarzenia, na przykład zaślubiny, będące często ważnymi aktami politycznymi. Podczas takich okazji wykorzystywano odpowiednie insygnia, a korona, obok berła i jabłka, odgrywała najważniejszą rolę. Właśnie o tym chcemy opowiedzieć na tegorocznej wystawie – powiedział kurator.

Ostatnią właścicielką złotej korony ślubnej z XIV w. była najprawdopodobniej Blanka de Valois, pierwsza żona Karola IV Luksemburskiego, zmarła w 1348 r., a więc niedługo przed domniemanym czasem ukrycia i utraty skarbu.

Cennym eksponatem jest również zapona ozdobiona kameą z chalcedonu, która służyła do spinania ceremonialnych płaszczy dworskich oraz szat koronacyjnych i liturgicznych.

Skarb Średzki został przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu i po raz pierwszy pokazany tam w 1996 r., następnie znalazł się jako stały depozyt na ekspozycji w Środzie Śląskiej. Korona i inne zabytki były prezentowane na wystawach w Warszawie, Dreźnie, Valladolid i w Brukseli.