nasze media Mały Gość 04/2024

ks. Marian Szatkowski SMA

dodane 12.07.2006 15:21

KABIJE I ICH PRZODKOWIE

Togo to państwo w Afryce. Mieszkją tam Kabije- lud typowo góralski, jak wskazuje sama ich nazwa - bowiem w miejscowym języku słowo kabije znaczy: "ludzie skały". Kabije są zatem uparci i twardzi jak ich góry, ale też gościnni i pracowici. Są też mocno przywiązani do tradycji ojców.

Pogrzeb

Na wieść o śmierci schodzą się wszyscy krewni i sąsiedzi, aby pozdrowić zmarłego, który spoczywa w swoim pokoju. Po przemówieniu do zmarłego najstarszego z wujów, czyli młodszych braci matki, owija się jego ciała w tradycyjne płótno. Następnie jeden lub dwóch mężczyzn, w rytm muzyki tamtamów i radosnych śpiewów, obnosi je w biegu[3] po całym domostwie, aby zmarły mógł je zobaczyć po raz ostatni[4]. Po czym udają się z nim ciągle w tanecznym biegu w stronę cmentarza w towarzystwie innych mężczyzn. Kobiety i dzieci, głośno zawodząc, postępują trochę z tyłu i zatrzymują się w pewnej odległości od grobu.

W międzyczasie wyznaczeni wcześniej młodzi mężczyźni odkrywają kamień zasłaniający wejście do grobowca i dwóch z nich schodzi do środka, aby przyjąć ciało zmarłego. Po przyjściu procesji ze zwłokami, odwija się ciało z płótna i spuszcza nagie przez otwór wejściowy do środka. Jest ono następnie umieszczane w przeznaczonej dla niego komorze na kształt embriona w łonie matki, gotowe do narodzin do przyszłego świata. Obok składa się kurczaka zabitego w ofierze dla zmarłego. Po czym wszyscy wychodzą z grobowca. Przed zamknięciem grobowca wujowie, jak również w przypadku kobiety mąż lub jej najstarszy syn schodzą po kolei grobu, aby sprawdzić, czy wszystko zostało wykonane zgodnie z tradycją. Po czym wlewa się trochę wody do grobowca, aby użyźnić nowe życie, które się rodzi w krainie przodków w podziemiach, i zakłada z powrotem kamień wejściowy odmawiając stosowne modlitwy.

Wędrówka do krainy przodków

Od tej chwili zmarły rozpoczyna swoją drogę do krainy przodków, którą ma zakończyć w ciągu pięciu tygodni w przypadku mężczyzny, albo trzech w przypadku kobiety. Przez ten czas żywi muszą karmić zmarłego, aby nie zasłabł w drodze i składać odpowiednie ofiary jego duchowi opiekuńczemu. Po zakończeniu tej drogi urządza się wielkie święto, zwane lesi, ku czci zmarłego, które zamyka równocześnie okres żałoby po nim. Świętym obowiązkiem rodziny jest urządzenie jak najwspanialszego przyjęcia z tej okazji, inaczej narażą się na pomówienia ze strony sąsiadów i na gniew przodka[5]. Przed przystąpieniem do przyjęcia wszyscy krewni zmarłego muszą zgolić sobie włosy. Wielu też maluje swoje ciała na biało[6], na znak łączności ze zmarłym. Od tego dnia nowy przodek (hadetu) będzie otrzymywał regularne ofiary na swoim ołtarzu w tak zwanej chacie przodków. Ofiary te mają podtrzymywać jego siły życiowe w świecie zmarłych, aby nie zginął w krainie zapomnienia. W zamian za te ofiary przodek będzie wypraszał u Boga Eso siły życiowe i stosowne łaski dla rodziny.

W przypadku złej śmierci przeprowadza się z pomocą widzących śledztwo, aby ustalić co było przyczyną śmierci i jak się przed nią chronić. W zależności od ich opinii przeprowadza się odpowiednie ryty i składa stosowne ofiary. W tych przypadkach nie ma tańców, ani śpiewów na cześć zmarłych, ani nie urządza się uroczystości lesi, która jest zarezerwowana wyłącznie dla tych zmarłych, którzy stali się przodkami hadetina. Zwykle zmarli ci chowani są poza grobowcami rodzinnymi.

więcej o ludzie Kabije na stronie źródłowej:
www.sma.pl
« 1 2 »
oceń artykuł Pobieranie..