Nie tylko choinka

Zima to trudna pora dla roślin. Dlatego te, które zakwitały w tym czasie, uważano za niezwykłe. Jak choćby piękny ciemiernik, który ma nawet swoją legendę o biednym pasterzu. Poza drzewkami iglastymi kilka roślin na stałe zagościło w świątecznych dekoracjach. Łączy je jedno. Pięknie wyglądają właśnie w grudniu. Niektóre kojarzą się ze świętami. Część nawet w zwyczajowej nazwie ma Boże Narodzenie.

Ciemiernik biały – róża Bożego Narodzenia

Jego piękne białe kwiaty pojawiają się zimą wśród bezlistnych krzewów. Nazywany też różą Bożego Narodzenia. W łagodnym klimacie zakwita najczęściej pod koniec listopada. Kwiaty ciemiernika mają średnicę ok. 8 cm, a liście są ciemnozielone i ząbkowane. Dorasta do ok. 30 cm wysokości. Według legendy z łez biednego pasterza idącego do Betlejem wyrosły białe kwiaty piękne jak róże. Pasterz płakał, bo nie miał żadnego daru dla narodzonego Dzieciątka. Okazuje się jednak, że w Ziemi Świętej ciemiernik nie rośnie. Można go spotkać w Alpach, a niektóre odmiany w Apeninach. W Polsce w Bieszczadach rośnie ciemiernik purpurowy i jest ściśle chroniony. W Niemczech róże Bożego Narodzenia hodowane w donicach są bardzo popularne.

Grudnik – kaktus bożonarodzeniowy

Jak nazwa wskazuje, grudnik kwitnie w grudniu. To roślina doniczkowa, bardzo popularna w świątecznych dekoracjach już od ponad 100 lat. Przybył do nas z dalekiej Brazylii, gdzie rośnie na... wierzchołkach drzew. W naszym klimacie na ciemnozielonych końcach jego pędów pojawiają się czerwone, białe lub różowe kwiaty w kształcie dzwoneczków. W przeciwieństwie do innych roślin kwitnących zimą grudnik, pochodzący z tropikalnych lasów, nie jest odporny na mróz. Zimą lubi temperaturę ok. 20 stopni, a latem i wczesną jesienią, kiedy odpoczywa, wystarczy mu 15 stopni. Nie trzeba go zbyt często podlewać a co pewien czas zraszać wodą. Gdy grudnik zakwitnie, nie wolno go przenosić, bo na nowym miejscu momentalnie zrzuci kwiaty.

Poinsecja – gwiazda betlejemska

Pochodzi z Meksyku, gdzie dorasta nawet do 3 metrów wysokości. Stamtąd po raz pierwszy przesłał ją do Waszyngtonu w 1822 roku pierwszy ambasador USA w tym kraju J. R. Poinsett. Na jego cześć czerwony kwiat nazwano poinsecją. Z góry wygląda jak gwiazda. Jednak czerwone kwiaty to tak naprawdę wybarwione liście zwane przykwiatkami. Najbardziej znana jest czerwona odmiana poinsecji, ale można też spotkać pomarańczową, białą, a nawet dwubarwną. Podobnie jak grudnik poinsecja jest bardzo wrażliwa na wiatr i zmiany temperatury. Lubi ciepło, ale nie odpowiadają jej kaloryfer i bezpośrednie nasłonecznienie. Nie wolno jej przesuszyć ani przelać. Pod koniec zimy, co jest normalne, traci wszystkie liście.

Ostrokrzew

Największą ozdobą tego krzaka są ostro zakończone ciemnozielone, gładkie liście i kontrastujące z nimi małe czerwone owoce. Ostrokrzew w polskim klimacie można hodować w ogrodzie, ale trzeba posadzić dwa krzaki, wersję męską i żeńską. Wtedy jesienią pojawią się ozdobne owoce. Poza typową odmianą z ciemnymi liśćmi i czerwonymi trującymi owocami są też ostrokrzewy o liściach jasnych, z jasną obwódką albo gładkimi brzegami, z kolcami, powycinane lub nie.

Jemioła

Pojawiała się nie tylko w polskich domach. Nie wiadomo, skąd wziął się zwyczaj wieszania jemioły nad wigilijnym stołem. W każdym razie w wielu rejonach Europy Zachodniej, we Francji, w Niemczech, gałązki jemioły w okresie Bożego Narodzenia umieszczano w domach i ozdabiano najczęściej czerwonymi i srebrnymi dodatkami. Natomiast prawdopodobnie z VIII-wiecznej Anglii pochodzi zwyczaj całowania się pod wiszącą jemiołą. W niektórych rejonach Polski przyjmowano, że jeżeli młodzi rozmawiają, stojąc pod jemiołą, ich znajomość zakończy się małżeństwem. A skłóceni pod jemiołą powinni się pogodzić. Jemioła to pasożyt, a właściwie półpasożyt drzew. Korzysta z ich wody i soli mineralnych, a fotosyntezę przeprowadza sama. Zimą na końcach jej gałązek pojawiają się białe jagody.