Co za szczęście to nieszczęście

Upalne wrześniowe słońce stało w zenicie, kiedy nad kopułą bazyliki watykańskiej zawisły flagi oznajmiające kapitulację. Poddawał się ostatni skrawek Państwa Kościelnego. Przez wyłom w starożytnych murach aureliańskich wlewała się włoska piechota. Za nimi widać było paszcze armat, które po sześciu godzinach kanonady otwarły przejście do centrum Rzymu. Nie było to zbyt trudne, bo z rozkazu papieża opór był nikły. Teraz Pius IX siedział zrezygnowany w Watykanie, czekając na rozwój wypadków. Nie schronił się w Zamku Anioła, dokąd wielokrotnie uciekali zagrożeni papieże. Z okien pałacu widział, jak mury tej potężnej twierdzy opuszcza załoga. – Co teraz będzie z Kościołem? – kołatało mu się po umęczonej głowie.