Serce na rozruchu

Krzysztof Błażyca

|

MGN 02/2008

publikacja 10.01.2008 17:36

Rozmowa z doktorem Sławomirem Plutą, kardiologiem Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu

Serce na rozruchu Doktor Sławomir Pluta, kardiolog Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu fot. HENRYK PRZONDZIONO

 

Kiedy zaczyna bić ludzkie serce?
– Już w łonie matki. Około siódmego tygodnia można zaobserwować bicie ludzkiego serca.
 
 Z jaką prędkością bije?
– Sto siedemdziesiąt  uderzeń na minutę.  U noworodków około stu dwudziestu uderzeń na minutę. Serce dorosłego wykonuje  sześćdziesiąt uderzeń na minutę. 
 
 A czy da się uruchomić serce, które przestało bić? 
– Gdy serce przestaje bić, to trzeba podjąć reanimację. Różne mogą być przyczyny zatrzymania akcji serca i zawsze należy podjąć reanimację. Zewnętrzny masaż serca, zanim przyjedzie pogotowie, może wykonać każdy.
 
 Co dzieje się podczas masażu serca?
– Masaż powoduje przepompownie krwi z serca do krwioobiegu całego ciała. Przy zdrowym sercu, krew przepompowywana jest dzięki skurczom serca. Gdy ich brak, masaż zastępuje skurcze.
 
 A jak rozruszać serce, które pracuje zbyt wolno?
– Gdy serce pracuje zbyt wolno, to znaczy, że nie przetacza odpowiedniej ilości krwi. Oznaką tego mogą być na przykład utrata przytomności, omdlenia, zawroty głowy. Trzeba więc sercu pomóc. Do „rozruszania” chorego serca służą rozruszniki. Zapewniają poprawną pracę serca. 
 
 Jak zbudowany jest taki rozrusznik?
– Rozrusznik składa się z generatora impulsów oraz elektrod. Generator to metalowa „puszka” w której jest bateria, obwody pobudzające pracę serca oraz mikroprocesor – mózg rozrusznika. Elektrody to elastyczny drucik grubości około 1,5 mm i długości około 56 cm. Całość waży około kilkudziesięciu gramów. 
 
Na czym polega działanie rozrusznika?
– Rozrusznik pobudza serce do pracy przez podanie sercu impulsów elektrycznych. Impulsy są wytwarzane w generatorze. Docierają do serca dzięki elektrodom. Jeśli serce pracuje poprawnie, to rozrusznik nie pracuje, lecz  czuwa. Gdy serce pracuje zbyt wolno, wtedy rozrusznik się uaktywnia. 
 
Serce działa na prąd?
– Elektroda podaje sercu impuls około 3 wolt. Można zmniejszyć jego wartość do 1 wolt, jeśli to wystarczy do pobudzenia serca. W ten sposób oszczędza się baterię. 
 Na jak długo wystarcza taka bateria? 
– Bateria działa do 10 lat. Jest wbudowana w rozrusznik. Jeśli się wyładuje, wymienia się tylko puszkę z baterią, która zostaje wszczepiona pod skórą.
 
A jaka jest rola mikroprocesora – mózgu rozrusznika?
– Służy do zaprogramowania pracy serca.. Możemy programować akcję serca w zależności od wieku pacjenta, od wydolności serca w  czasie spoczynku i wysiłku.  Rozrusznik programujemy, gdy już jest wszczepiony.  W miejscu gdzie jest wszczepiony, przystawia się specjalną głowicę, połączoną z komputerem. W ten sposób reguluje się częstość akcji serca.
 
 Umieszczenie rozrusznika musi być skomplikowane....
– Inaczej umieszcza się rozruszniki u bardzo małych dzieci, inaczej u starszych i dorosłych. U bardzo małych dzieci potrzebna jest operacja. Otwiera się część mostka  i elektrody przyszywa się do zewnętrznej strony serca. Sam rozrusznik, czyli generator impulsów, umieszcza się w okolicach brzucha. U kilkulatków i u dorosłych rozrusznik wszczepia się przez skórę. To prostsza metoda.
 
 Na czym polega? 
– Wykonuje się nacięcie około 3 cm na wysokości obojczyka. Jest wtedy dostęp do żyły, która dochodzi do serca. Przez tą żyłę wprowadza się elektrodę do prawej komory serca. Tam zostaje zaczepiona. Elektroda pobudza wtedy serce od wewnątrz. Generator zaś umieszczamy pod skórę tam, gdzie  nacięcie. Zostaje mała blizna. To prostszy zabieg. 
 
 A jak umieszcza się elektrodę w żyle?
– Żyłę nakłuwa się igłą, a potem wkłada do niej cewniczek, przez który wsuwa się elektrodę. 
 
Elektroda nie wypadnie z serca? 
– Nie, bo jest solidnie przymocowana. Na końcu posiada albo milimetrowy wkręt – tak jak śrubka – który się wkręca do mięśnia sercowego, albo  kotwiczkę. Serce nie jest gładkie. Ma różne zagłębienia, pasma mięśni. Kotwiczka wchodzi między te mięśnie. Tak się mocuje elektrodę.
 
Czy rozruszniki dla dorosłych i dla dzieci różnią się od siebie?
– Rozruszniki dla dzieci i dla dorosłych nie różnią się niczym oprócz wielkości. Oczywiście dla dzieci wybiera się urządzenia jak najmniejsze. 
 
 Czy organizm nie odrzuca rozrusznika jako ciała obcego?
– Nie. Rozrusznik jest wykonany ze stopu metali  akceptowanych przez organizm.  
 
 Podobno osoby z rozrusznikiem nie mogą używać telefonów komórkowych? 
– Mogą. Dla osób z rozrusznikiem niebezpieczne są mocne pola elektromagnetyczne, a komórka takich nie wytwarza.  Ale już przez  bramki na lotnisku powinny nie przechodzić  Bramki wykrywałyby metalowe rozruszniki i piszczałyby. Rozruszniki natomiast mogłyby się przeprogramować.  
 
Czy rozrusznik nosi się do końca życia?
– Raczej tak. I pacjent musi być cały czas pod kontrolą poradni. 
 
A gdyby wszczepić rozrusznik do zdrowego serca, to pracowałoby lepiej?
– Nie wszczepia się rozrusznika do zdrowego serca. Żadne sztuczne urządzenie nie będzie działać lepiej niż naturalny rozrusznik – układ sercowy.

 

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.