Rozpoczyna się żydowski Nowy Rok

PAP/k

publikacja 12.09.2007 09:06

12 września w święto Rosz Haszana rozpoczyna się żydowski Nowy Rok - 5768 wedle hebrajskiego kalendarza.

To święto upamiętnia stworzenie świata i przypomina o sądzie Bożym, otwiera też dziesięciodniowy okres pokuty - Jamim Noraim - trwający do święta Jom Kippur.

Według tradycji żydowskiej pierwszy człowiek został stworzony pierwszego dnia miesiąca Tiszrej, czyli w Rosz Haszana. Tego samego dnia jednak zgrzeszył, został przez Boga osądzony, prosił o przebaczenie i został wygnany z Ogrodu Eden. Dlatego święto Rosz Haszana jest jednocześnie radosnym początkiem roku i groźnym Dniem Sądu.

Wedle tradycji żydowskiej tego dnia Bóg otwiera księgi i zapisuje w nich przyszłość całej ludzkości - każdego z osobna i całych narodów. Istnieją trzy rodzaje ksiąg: Księga Sprawiedliwych, Księga Złoczyńców i Księga Przeciętnych. Sprawiedliwi i złoczyńcy od razu zostają zapisani do odpowiednich ksiąg. Większość ludzi trafia jednak do Księgi Przeciętnych. Czekają, oni dziesięć dni aż do Jom Kipur (Dzień Sądu i Odpuszczenia), kiedy zostanie wydany na nich wyrok - w której z dwu pierwszych ksiąg będą zapisani.

Podczas świąt Żydzi odmawiają dodatkowe modlitwy Musaf, dmie się kilkakrotnie w szofar, liturgiczny instrument dęty, wykonany z rogu kozła lub barana, którego zakrzywienie ma przypominać, że człowiek powinien ugiąć się przed wolą Bożą - stąd nazwa Święto Trąbek. Starym obyczajem związanym z Rosz ha-Szana jest taszlich, czyli wyrzucanie zawartości kieszeni do wody - rzeki, stawu, źródła. Ten gest symbolizuje odrzucanie grzechów.

W Rosz Haszana składa się życzenia: "Obyście byli zapisani na Dobry Rok!" (hebr. "Leszana towa tikatwu!") i "Szczęśliwego roku!" (hebr. "Szana towa!").

Na kolację w Rosz Haszana jada się chałę moczoną w miodzie, odmawiając specjalną modlitwę: "Boże - daj słodki rok". Spożywanie słodkich pokarmów w czasie tego święta ma symbolizować błogosławieństwo i obfitość. Jada się więc plasterki jabłek maczane w miodzie i cymes marchewkowy. Podczas uroczystej kolacji podaje się głowę ryby, co ma symbolizować początek roku. Tradycyjnie jada się karpia faszerowanego albo nadziewanego, zupę owocową z kluseczkami albo smażonymi paluszkami, mostek cielęcy albo pieczeń, drób pieczony, świeże owoce i kompot.

Żydowski nowy rok rozpoczyna dziesięć dni pokuty, nazwanymi "strasznymi dniami" (Jamin Nora'im). Punktem kulminacyjnym tego czasu jest Dzień Pojednania - Jom Kipur. Jednak Bóg przebacza grzechy popełnione przeciw bliźnim tylko wtedy, gdy skrzywdzony wybaczy winowajcy. Dlatego każdy musi przed Sądnym Dniem prosić bliźniego o przebaczenie. W tym roku Jom Kipur przypada 21 września.