Od razu po wyborze prze- dstawił się jako syn św. Augu-styna. Osiem wieków po śmierci tego wielkiego świętego powstał zakon augustianów. Ale na regule zakonnej napisanej przez niego ok. 400 roku opiera się też życie paulinów, dominikanów czy kanoników regularnych, którzy chcą służyć Bogu we wspólnocie na wzór pierwszych chrześcijan.

Ojciec zakonników

W rodzinie rzymskiego urzędnika, poganina i chrześcijanki Moniki 13 listopada 354 roku w Tagaście (dzisiejsza Algieria) przyszedł na świat Augustyn. Mama miała wielki wpływ na wiarę syna, ale gdy wyjechał na studia do Kartaginy, porzucił chrześcijańskie wartości. Mama niemal 20 lat modliła się o nawrócenie Augustyna, który ostatecznie stał się jednym z najważniejszych świętych Kościoła katolickiego.

– Dajcie mi modlące się matki, a uratuję świat – napisał po latach. Miał 32 lata, gdy przeżył nawrócenie pod wpływem nauk biskupa Ambrożego. Augustyn był wtedy wykładowcą retoryki na uniwersytecie w Mediolanie. Rok później, w Wielkanoc z rąk późniejszego świętego Ambrożego, przyjął chrzest.

Po śmierci mamy Moniki, Augustyn wrócił do Afryki i w posiadłości rodziców założył pierwszą świecką wspólnotę klasztorną. Mówił, że był to najszczęśliwszy czas w jego życiu. Ale wierni chcieli, by został kapłanem. Jako ksiądz w części kościelnego ogrodu założył klasztor wzorowany na wspólnocie pierwszych chrześcijan w Jerozolimie a po kilku latach, już jako biskup, nadal żył w klasztorze razem z zakonnikami. Był przekonany, że wspólnota najlepiej zapewnia kapłanom duchowy i intelektualny rozwój.

Świętego Augustyna przedstawia się z sercem przeszytym strzałą.

Otwarci pustelnicy

Po ataku barbarzyńców na północną Afrykę wiele wspólnot przeniosło się do Italii i Hiszpanii, gdzie pustelnicy z pasją naśladowali życie św. Augustyna. Z żyjących głównie w regionie Toskanii, 1 marca 1256 roku papież Aleksander IV powołał Zakon Pustelników Świętego Augustyna. Mimo że zakonnicy, zwani byli braćmi pustelnikami, od początku byli blisko ludzi. Bardzo czcili Matkę Bożą Dobrej Rady. Ubóstwo, które św. Augustyn proponował w zakonnej regule, polegało na dzieleniu się z innymi. Augustianów przybywało w całej Europie. Jako misjonarze towarzyszyli żeglarzom i podróżnikom-odkrywcom świata. A ponieważ powstali z różnych rozproszonych grup, nigdy nie mieli jednego głównego klasztoru. W najlepszym czasie zakonników w czarnych habitach z kapturem do ziemi i skórzanym pasem było ok. 30 tysięcy w 2 tysiącach klasztorów. W XV wieku wspólnoty kobiet żyjące według reguły św. Augustyna zostały połączone, stając się żeńska gałęzią zakonu.

Do Polski augustianów sprowadził Kazimierz Wielki już w 1342 roku. Dzisiaj prowadzą 3 klasztory: w Krakowie, w Prokocimiu i w Łomiankach k. Warszawy.

 

Święty Augustyn na czasie

Mimo upływu ponad 16 wieków jego myśli są wciąż aktualne:

☻ Gdzie Bóg jest na pierwszym miejscu, tam wszystko jest na swoim miejscu.

☻ Bóg jest bliżej nas niż my siebie samych.

☻ Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą.

☻ I chodzą ludzie podziwiać szczyty gór i wzdęte fale morza, i szerokie nurty rzek, i przestwór oceanu, i kręgi gwiezdne, a siebie zaniedbują

☻ Lepiej uczyć się rzeczy pożytecznych niż podziwianych.

☻ Nie ma takiego człowieka, który by nie kochał, ale cała rzecz w tym, co kocha.

☻ Nadmiar dobroci nie szkodzi.

☻ Pokora i wstyd po uczynionym grzechu daleko są milsze Bogu, niż pycha po spełnieniu dobrego uczynku.

☻ Życie rodziców jest księgą, którą czytują dzieci.

☻ Małe rzeczy są naprawdę małe, ale być wiernym w małych rzeczach – to wielka rzecz.

☻ Im bardziej wątpiłem w Boga, tym bardziej opieszale Go szukałem.

☻ Niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie.

☻ Czy dlatego coś jest piękne, że się podoba, czy się podoba, że jest piękne?

☻ Kto kocha siebie, a nie Boga, nie kocha siebie; kto natomiast kocha Boga, a nie siebie, siebie kocha.

 

Święta Rita i inni święci augustiańscy

Oprócz św. Augustyna i św. Moniki wśród świętych augustianów wymienia się m.in. Hiszpana Alfonsa Orozco, Anglika Jana Stone, Włoszkę Klarę z Montefalco w Umbrii, Ritę z tego samego regionu Włoch, męczenników, którzy zginęli za wiarę w Japonii i podczas II wojny światowej.

Najbardziej wśród nich znana jest św. Rita. Od dziecka bardzo chciała zostać zakonnicą. Jednak rodzice nie zgadzali się i jedynej córce znaleźli męża, człowieka o dość gwałtownym charakterze. Wkrótce Rita została mamą dwóch synów, bardzo dbała o dom i rodzinę. Własnym przykładem próbowała zmienić swojego męża, który w 18. roku ich małżeństwa został zamordowany. Rita przebaczyła zabójcom męża i modliła się, by synowie nie chcieli pomścić śmierci ojca. Niedługo z powodu zaraźliwej choroby jej niespełna 20-letni synowie zmarli.

Rita postanowiła spełnić dawne pragnienie i poprosiła o przyjęcie do klasztoru augustianek w Cascii, gdzie przez 40 lat żyła dla Boga. Pewnego dnia tak przejęła się kazaniem o cierpieniu Chrystusa, że poprosiła o łaskę podobnego cierpienia. W czoło Rity wbił się cierń z korony Jezusa. Przez 15 lat, do śmierci, nosiła bolesną, otwartą ranę.

Do Cascii każdego roku przybywają tysiące pielgrzymów. Św. Ritę, która jako żona i matka, wiele wycierpiała, proszą o wstawiennictwo w swoich trudnych sprawach życiowych.

W Polsce w bardzo wielu kościołach, każdego 22. dnia miesiąca (dzień śmierci św. Rity) odprawiane są nabożeństwa ku czci świętej.