Podczas swojego pontyfikatu Franciszek pięć razy był na kontynencie afrykańskim. W sumie odwiedził tam 10 krajów: Kenię, Ugandę, Republikę Środkowoafrykańską (2015), Egipt (2017), Mozambik, Madagaskar, Mauritius, Maroko (2019), Demo-kratyczną Republikę Konga i Sudan Południowy (2023). Pierwszy raz Franciszek przywitał się z Afryką, lądując w Nairobi, w stolicy Kenii. Z „Małym Gościem” czekaliśmy już na miejscu.

Papież w slumsach

Dzień przed lądowaniem samolotu z Franciszkiem byliśmy na kampusie uniwersyteckim, gdzie trwały przygotowania do papieskiej Mszy. Do stolicy sprowadzono z miejscowości Nyeri ponadstuletni ołtarz. „To jeden z najstarszych ołtarzy w Kenii. Wykonany z pięciu drzew przez misjonarzy, którzy przybyli do Kenii w latach 60. XIX wieku” – mówił jeden z księży odpowiedzialnych za przygotowania do wizyty papieża. Wokół papieskiego podium tańczyła grupa dzieci. „My już przygotowujemy się od czterech miesięcy” – podkreśla siostra Penelopa, opiekunka młodych tancerzy.

Przygotowania na terenie kampusu, rozkopana ziemia, kałuże, spychacz, małe rusztowania, bardziej sprawiały wrażenie przygotowań do festynu rodzinnego niż papieskiej wizyty. Nawet jedna z gazet napisała artykuł pt. „Bez pompy oczekując na Franciszka”. „I dobrze” – mówił ks. Gilbert z lokalnego radia. „Bo to, co urzeka w papieżu Franciszku, to jego sposób bycia, prostota, bliskość z ludźmi i jego uśmiech”. Podczas pielgrzymki Ojciec Święty udał się m.in. do slumsów stolicy. Przywódców wzywał do sprawiedliwości i uczciwości, a chrześcijan i muzułmanów do życia w pokoju. Papież mówił: „Bóg, którego szukamy, by Mu służyć, jest Bogiem pokoju i Jego święte imię nigdy nie może być używane do usprawiedliwiania nienawiści i przemocy”.

Papież i droga miłosierdzia

Z Kenii pojechaliśmy za papieżem do Ugandy. Tam główna Msza św. miała miejsce w sanktuarium narodowym Męczenników Ugandyjskich w Namugongo. Zostało ono wybudowane w miejscu śmierci św. Karola Lwangi.

Franciszek był trzecim papieżem, który przyjechał do Ugandy. Najpierw w 1969 r. kraj odwiedził Paweł VI. A w 1993 r. do Ugandy przybył Jan Paweł II., który w sumie pielgrzymował do 14 krajów Afryki.

Dziś w Namugongo, naprzeciw sanktuarium, znajdują się wyblakłe już od słońca portrety trzech papieży. – W Ugandzie ludzie często wspominają wizytę Franciszka. Niektórzy wierzyli, że Ojciec Święty jeszcze tu wróci – mówi o. Wojciech Ulman, franciszkanin i proboszcz nowego sanktuarium, w Munyonyo nad Jeziorem Wiktorii. Franciszek przyjechał tam pod koniec dnia, po spotkaniach z młodzieżą i królem Bugandy. Poświęcił kamień węgielny pod sanktuarium budowane przez polskich franciszkanów. – I posadził też drzewko, które pięknie rośnie do dzisiaj – dodaje o. Wojtek. A sanktuarium stało się centrum kultu Bożego Miłosierdzia w Ugandzie.

Do sanktuarium prowadzi droga, która od tamtego czasu nazywa się „Pope Francis Road”.

Papież i marzenia dzieci

Pierwsza wizyta Franciszka w Afryce miała punkt kulminacyjny w Republice Środkowoafrykańskiej. Kraj był wtedy podzielony konfliktem. Polityka zaczęła wykorzystywać religię. Dochodziło do przelewu krwi, napadów terrorystycznych, chrześcijanie i muzułmanie zaczęli się omijać. Do tak rozdartego „serca Afryki” przybył papież. Razem z najważniejszymi duchownymi muzułmańskimi przejechali przez zwaśnione dzielnice, weszli zarówno do kościoła, jak i do meczetu. Ojciec Święty odwiedził obóz dla uchodźców. Dzieci podawały mu skrawki materiałów, na których wypisały swoje marzenia: pokój, przyjaźń, jedzenie, dom.

Franciszek spotkał się też z młodzieżą. Mówił, że: „Pokój to nie dokument, który się podpisuje, ale buduje się go co dzień pracą własnych rąk i swoim życiem. Pokój to przestać nienawidzić. Gdy ktoś ci wyrządzi zło, staraj się przebaczyć. Dzięki miłości i przebaczeniu będziecie zwycięzcami w życiu i będziecie dawali życie”.