Drukuj
Trakty, gościńce i sandały
publikacja 04.09.2023 10:32
Podeszwa nabita metalowymi ćwiekami chroniła buty przed szybkim starciem i dobrze rozkładała ciężar ciała piechura na stopę.
Piotr Polak /pap
W tym roku z naszą rubryką „Ładna historia” wyruszamy w podróż w czasie i w przestrzeni. Zobaczymy, jak przez wieki przemieszczali się ludzie, jak przyspieszali, wędrując dalej i dalej. Dziś nic się nie zmieniło, poza prędkością i jakością dróg. Przyjrzymy się więc drogom rzymskim budowanym dla legionistów, morskim szlakom wyznaczanym przez Fenicjan. Dołączymy też do karawany arabskich kupców, zejdziemy pod ziemię z budowniczymi londyńskiego metra, sprawdzimy, jakimi samolotami podróżowali pierwsi pasażerowie LOT-u, a nawet polecimy w kosmos. W naszej podróży nie będziemy podążać chronologicznie, ale tematycznie. Wspólnym elementem pierwszego odcinka jest podróżowanie piesze. 20 tysięcy lat temu myśliwi i zbieracze wędrowali za stadami zwierząt. Żyli z polowań i zbieractwa. Gdy zasoby się wyczerpały, ruszali dalej. Zmieniło się to dopiero, gdy zaczęli uprawiać ziemię i hodować zwierzęta. Powstawały osady, wsie i miasta, a to, czego ludzie sami nie potrafili wytworzyć, sprowadzali z innych miejsc. Człowiek podróżuje z kilku powodów. Najważniejszy to handel i zdobywanie różnego rodzaju produktów. Drugi to ciekawość świata, czyli chęć odkrywania coraz to nowych miejsc i podbijanie nowych ziem. Trzeci powód to przemieszczanie się dla przyjemności, czyli turystyka, która rozwinęła się dopiero w XIX wieku. Natomiast znane dziś spacerowanie dla zdrowia ma swój początek w rewolucji przemysłowej, kiedy to człowiek choć na chwilę chciał wyjść poza zatłoczone i zadymione miasta. A zamożniejsi, lepiej sytuowani wyjeżdżali jeszcze do uzdrowisk, jak mówiono wtedy – do wód. U nas do popularnej Krynicy, Ciechocinka, Druskiennik, Inowrocławia czy Truskawca.
Bracia mostowi
Imperium rzymskie zasłynęło z doskonałych kamiennych dróg, a powiedzenie: „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu” wcale nie było przesadzone. W średniowieczu trakty i gościńce wydeptane przez ludzi należały do pana feudalnego, ale zarządzanie nimi ograniczał on zazwyczaj tylko do dbania o mosty i groble. Od kupców natomiast, korzystających z dróg czy przejeżdżających przez mosty, pobierano specjalną opłatę zwaną mytem. W XII wieku papież Klemens III do budowania dróg i mostów w Italii i we Francji powołał tak zwanych braci mostowych ze zgromadzenia Świętego Bénézeta. W okresie nowożytnym, czyli od końca XV wieku, wyróżniano już trzy rodzaje dróg. Iter, czyli ścieżka dla pieszych lub pojazdów konnych, o szer. ok. 1 metra. Artus – droga dla jednego wozu o szer. do 3 metrów. Via – główny gościniec o szer. 6 metrów, na którym wozy mogły się swobodnie mijać. Ówczesne drogi były najczęściej w fatalnym stanie, a w czasie deszczów przeważnie nieprzejezdne. Na ziemiach polskich budowę dróg bitych w XVIII wieku rozpoczęto na Śląsku. Dopiero w latach 20. XIX wieku solidnych dróg doczekały się Wielkopolska i Królestwo Polskie, a potem także Galicja, zaczynając od trasy Wiedeń–Kraków–Lwów. ☻
Więcej w najnowszym numerze Małego Gościa
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
W subskrypcji otrzymujesz
- Nieograniczony dostęp do:
- wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
- wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
- wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
- wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
- wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
- brak reklam na stronach;
- Niespodzianki od redakcji.