To wiek XX. Całkiem nieodległy, wiek wielu szybkich zmian, zwłaszcza w komunikacji. Dziś w jednej chwili można połączyć się z całym światem i na bieżąco śledzić wszystkie wydarzenia. W ciągu roku człowiek może przyjąć więcej wiadomości niż kilkaset lat temu w ciągu całego swojego życia. Wiek XX to wiek burzliwy, pełen wydarzeń pięknych i strasznych.

Bomba atomowa

W zeszłym stuleciu człowiek przekroczył nieosiągalną dotąd granicę ziemskiej atmosfery. Stanął poza ziemskim globem, na Księżycu. Dla każdego możliwa stała się podróż po całym świecie. W wieku dwudziestym udało się zlikwidować wiele śmiertelnych chorób. Po raz pierwszy przeszczepiono ludzkie serce. Dzięki rozwojowi nauk medycznych człowiek żyje dłużej. Jednocześnie – z powodu skonstruowania bomby atomowej – pojawiło się niebezpieczeństwo, że człowiek może unicestwić swoją planetę. W wieku XX zmienił się globalny układ sił. Europa, dotychczas nadająca kierunek całemu światu, wykrwawiając się w dwóch wojnach światowych, straciła prowadzenie na rzecz Stanów Zjednoczonych. Po drugiej wojnie światowej na prawie 50 lat utrwalił się podział na państwa demokratyczne i komunistyczne. W tym czasie wzrosło też znaczenie państw azjatyckich. W Afryce powstały niepodległe państwa, a imperia kolonialne stały się przeszłością.

30 lat wolności

Dla Polski wiek XX był trudny, ale i ciekawy. Polacy, pozbawieni własnego państwa, musieli przebyć w tym czasie niezwykle wyboistą drogę do wolności. Walka na frontach I wojny światowej, radość z odzyskania niepodległości, budowa swojego państwa i znów wojna ze straszną okupacją, obozami koncentracyjnymi i wielkimi ofiarami. Dzień zwycięstwa w 1945 roku Europie Zachodniej przyniósł radość, a Polsce kolejną niewolę, tym razem sowiecką. W całym XX wieku Polska zaledwie 30 lat była wolna. Komunizm położył kres polskiej szlachcie i arystokracji. W tym czasie do każdego niemal domu dotarł prąd elektryczny, a obowiązek szkolny sprawił, że nie było już analfabetów.

Samochód dla każdego

W XX wieku powstała większość klubów sportowych. To wtedy ukształtowała się piłka nożna, jaką znamy dziś. Samochód przestał być dostępny tylko dla najbogatszych. W Polsce poczciwy maluch, fiat 126p, miał status tzw. samochodu dla każdego. Do każdego domu zawitało radio, potem telewizja. Obowiązkowym pomieszczeniem stała się… łazienka. Powszechne stały się aparaty fotograficzne. Najpierw tradycyjne, potem wbudowane w telefony. Konie, przez setki lat wykorzystywane przez rolników i jako środek transportu, trafiły do stadnin. Pojawił się za to plastik, który – choć praktyczny i tani – jest dużym problemem z punktu widzenia ekologii. W Kościele rzymskokatolickim, dzięki zmianom soborowym, zamiast Mszy w języku łacińskim zaczęto wprowadzać Msze w językach narodowych. A jak opiszemy wiek XXI? Czas pokaże… Bloki mieszkalne Ich powstanie zawdzięczamy francuskiemu architektowi Le Corbusierowi, który dla robotników chciał stworzyć domy z dostępem do światła słonecznego, czyste, przewiewne, bez ciasnych i ciemnych suteren (półpiwnic). Nazywał je maszynami do mieszkania. Bloki budowano na wzór transatlantyków. Miały być samowystarczalne. Poza mieszkaniami mieściły sklepy i różnego rodzaju punkty usługowe. Osiedla z wielkiej płyty, czyli z gotowych betonowych elementów, można było postawić szybko i prosto. W socjalistycznej Polsce, w przeciwieństwie do budynków projektowanych przez Le Corbusiera, mieszkania budowano małe, z niewielkimi balkonami, okna nie wychodziły na dwie strony, kuchnia czy łazienka często okien nie miały w ogóle, a o dachach z ogrodami nikomu się nawet nie śniło. Polscy architekci robili jednak co mogli, by mieszkania były przynajmniej wygodne. Do dziś mieszkają w nich miliony osób.☻ Internet i komórka To wynalazki, które chyba najbardziej zmieniły życie ludzi u progu XXI wieku. Zapewniły powszechny dostęp do informacji i możliwość swobodnego kontaktu. Telegram zastąpiła poczta elektroniczna, a telefon stacjonarny – zawsze dostępny telefon komórkowy. Internet sprawił, że każdą informację czy trasę dojazdu można sprawdzić od razu. Jego historia sięga 1969 roku, gdy projektowano ARPANET dla amerykańskiego wojska. A jego prawdziwy rozwój przypada na lata 90. Polska ze światowym internetem została połączona w grudniu 1991 roku.☻ Moda Duży wpływ na modę XX wieku miały… zawirowania polityczne i wojny. Po I wojnie światowej wśród kobiet popularny był styl chłopczycy: krótko przycięte włosy i stroje nawiązujące do męskich. Coraz większa popularność sportu powodowała większą swobodę w ubiorach codziennych. W strojach wieczorowych jednak wciąż dominowały lśniące tkaniny i mocny makijaż. Po kryzysie w 1929 r. kobiety znów zaczęły nosić bujne fryzury, szale i futra zarzucone na ramiona. Mężczyźni zakładali stroje odpowiednie do pory dnia – jaśniejsze przed południem, ciemne wieczorem. Włosy nosili krótko przystrzyżone, a twarze mieli gładko wygolone, czasem z niewielkim wąsem. Od początku lat 50. młodzież zaczęła sięgać po stroje wygodne i tanie. Pojawiły się szerokie kolorowe spódnice, zwane bananowymi, i spódniczki mini. Do krajów komunistycznych moda z zachodniej Europy i zza oceanu docierała ze znacznym opóźnieniem. W latach 60. chłopcy wzorowali się na swoich idolach, np. The Beatles. Nosili coraz dłuższe włosy, w strojach pojawiał się większy luz. Młodzież odpowiednim ubiorem manifestowała też swoje poglądy. Od lat 80. zaczęły dominować dżinsy, szerokie swetry, bluzy i sportowe obuwie. Kobiety pracujące w biurach założyły garsonki z dopasowanym żakietem, bluzką i krótką spódnicą lub spodniami, a mężczyźni garnitury. ☻