Pestka, Normandie i pilot

Adam Śliwa

publikacja 17.03.2022 11:27

Najbardziej znany wynalazek pana Adlera każdy z nas wielokrotnie trzymał w rękach, choć niewielu zna nazwisko jego twórcy. Chodzi o… pilot do telewizora.

Pestka, Normandie i pilot wikimedia

Najkrótszy miesiąc roku jest bogaty w wydarzenia, więc choć wiadomości krótsze, to tym razem jest ich więcej. W lutym zmarł twórca pilota do telewizora i ponad 180 innych wynalazków. W tym miesiącu odbył się też bardzo dziwny sejm, na którym nikt nie mógł się odezwać. Swój żywot zakończył statek, który bez wątpienia był najpiękniejszym liniowcem świata. Wystartował również ważny dla poznaniaków tramwaj, zwany pestką. W lutym też wprowadzono kalendarz, którego używamy, oraz postanowiono, że naszym hymnem państwowym będzie Mazurek Dąbrowskiego. W tym roku czeka go mała, choć istotna zmiana.

Koniec Normandie

9 lutego 1942 roku w nowojorskim porcie spłonął statek USS Lafayette. Zdarzenie to uznano by za mało istotny wypadek, gdyby nie to, że był to dawny francuski SS Normandie, uważany za najpiękniejszy i najwspanialszy transatlantyk świata. Biało-czarny, o dynamicznej linii statek wyruszył w swój pierwszy rejs do Nowego Jorku w maju 1935 roku. Od początku zachwycał doskonałą, serwowaną francuską kuchnią i wielką jadalnią oświetlaną lampami w kształcie wież, których światło odbijało się w kryształowych ozdobach na ścianach. Większość kabin miała łazienki, a do dyspozycji gości były baseny, kort tenisowy, kino, teatr, drukarnia wydająca dziennik, a nawet palmiarnia. Gdy wybuchła wojna, Amerykanie zatrzymali francuski liniowiec w porcie w Nowym Jorku, a po upadku Francji w 1940 roku internowali załogę i przejęli statek, nadając mu nową nazwę. Podczas przebudowy na transporter wojska na pokładzie wybuchł wielki pożar, który zakończył żywot pięknego statku.

Kalendarz papieża

Nie zawsze nowy rok zaczynał się 1 stycznia. Obecny kalendarz zawdzięczamy papieżowi Grzegorzowi XIII. 24 lutego 1582 roku wydał on specjalny dokument, bullę Inter gravissimas. Od imienia papieża kalendarz używany do dziś zwie się gregoriańskim. Wcześniej używano kalendarza juliańskiego, opracowanego na życzenie Cezara w 45 roku przed Chrystusem. Kalendarz juliański na każde 128 lat spóźniał się względem pór roku średnio o jeden dzień. Kalendarz gregoriański, by zlikwidować narosłą różnicę, pominął dni od 5 do 14 października 1582 roku. W nowym kalendarzu inaczej też liczony jest rok przestępny, dzięki czemu względem pór roku spóźniamy się o jeden dzień, ale raz na 3322 lata.

Pestka

Zamiast kosztownego i trudnego w budowie metra niektóre miasta wybierają premetro, czyli coś więcej niż tramwaj, a mniej niż metro. Taki system działa w Poznaniu od 1 lutego 1997 roku. Poznański Szybki Tramwaj (PST) nazywany jest pestką. Tory biegną prosto lub po szerokich łukach, dzięki czemu pojazd może mknąć z prędkością 70 km/h. Pestka przewozi 6 tysięcy osób na godzinę.

Zmiana hymnu

Tekst „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” powstał w 1797 roku we włoskim miasteczku Reggio nell’Emilia. Jego autorem jest Józef Wybicki. Hymnem pieśń stała się jednak dopiero 26 lutego 1927 roku – i wybrano tylko cztery zwrotki. Co ciekawe, być może wkrótce hymn ulegnie zmianie. Zwrotki druga i trzecia zostaną zamienione miejscami. Oryginalna pieśń opowiada o drodze legionistów, jaką musieli przebyć z Włoch do Polski, ruszając przez Morze Adriatyckie, a następnie przekraczając Wisłę i Wartę. Obecny hymn jest nielogiczny, ponieważ w drugiej zwrotce mówi o przejściu Wisły i Warty, a dopiero w trzeciej pojawia się morze, przez które legioniści mają wrócić. Przez to nie wiadomo, o które morze chodzi, skoro legioniści są już w kraju. Zwrotki prawdopodobnie zostały przestawione przypadkowo w czasie zaborów.

Niemy sejm

Na początku XVIII wieku Rzeczpospolita była w fatalnym stanie. Wyniszczona przez kolejne przemarsze obcych wojsk, słaba, otoczona przez silnych sąsiadów i w stanie wojny domowej szlachty z królem Augustem II. Mediatorem między władcą a poddanymi został ambasador rosyjski, co pokazuje, jak wielkie wpływy miała wtedy Rosja. Udało się dojść do porozumienia – traktat warszawski miał zostać zatwierdzony na sejmie 1 lutego 1717 roku. W obawie przed zerwaniem sejmu, co zdarzało się wielokrotnie, posłom zabroniono się odzywać. Odczytywano tylko kolejne uchwały. Jednodniowe obrady przeszły do historii jako sejm niemy. Wojska rosyjskie i saskie opuściły wprawdzie Polskę, rozpoczął się jednak okres coraz większych wpływów Rosji, która nie chciała dopuścić do pełnej reformy Rzeczpospolitej. Pilot pana Adlera 15 lutego 2007 roku zmarł Robert Adler, 93-letni fizyk i wynalazca. Urodził się w Wiedniu w żydowskiej rodzinie, ale z powodu prześladowań wyemigrował do USA. Adler był właścicielem ponad 180 patentów, a ostatni, dotyczący ekranów dotykowych, złożył kilkanaście dni przed śmiercią. Jego najbardziej znany wynalazek każdy z nas wielokrotnie trzymał w ręku. Pilot do telewizora, bo o nim mowa, działał na fale dźwiękowe, a następnie na ultradźwiękowe.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.