Wystawy o zwycięstwie

Adam Śliwa Adam Śliwa

publikacja 22.12.2021 13:23

27 grudnia po raz pierwszy będziemy obchodzić Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Wystawy o zwycięstwie PAP/Piotr Polak

Bedzie to 103. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego 1918-1919. Z tej okazji Instytut Pamięci Narodowej wraz z wojewodami w całym kraju zaplanował prezentację wystawy „Powstanie wielkopolskie 1918-1919”. Na planszach przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z powstaniem. Dokonano także próby bilansu powstania i wkładu Wielkopolan w walki o granice całej II RP. 

Iskrą zapalną wybuchu powstania był przyjazd do Poznania Ignacego Paderewskiego. 26 grudnia był dniem wielkiej manifestacji Polaków pod hotelem Bazar, gdzie pianista wygłosił przemówienie. Następnego dnia Niemcy zorganizowali paradę wojskową, podczas której zrywano biało-czerwone flagi. Padły strzały i rozpoczęły się walki podjęte przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.

Bardzo szybko opanowano teren prawie całej prowincji. Na wojskowym lotnisku w Ławicy zdobyto wiele samolotów, które miały zasilić rodzące się polskie lotnictwo. 

Mimo wyzwolenia niemal całej Wielkopolski sytuacja w tym regionie wciąż była niepewna. W każdej chwili Niemcy mogli zaatakować. Naczelny dowódca Armii Wielkopolskiej gen. Dowbor-Muśnicki formował nowe jednostki. Tworzono też nową administrację cywilną. 16 lutego 1919 roku w Trewirze zdecydowano o przedłużeniu rozejmu między Niemcami a ententą i objęciu nim również frontu w Wielkopolsce. „Niemcy powinni niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w Poznańskiem i we wszystkich innych okręgach” – brzmiał układ rozejmowy. Mimo to strzały wciąż padały. Nadzieja była w rękach polityków, uczestniczących w konferencji w Wersalu. Polskiej delegacji przewodniczyli Roman Dmowski i Ignacy Paderewski. Udało się ostatecznie przyłączyć Wielkopolskę do odradzającej się Polski. 28 czerwca 1919 roku traktat podpisano.

Wojsko Wielkopolskie świetnie zorganizowane i całkiem nieźle wyposażone miało wielki wkład w późniejsze walki o wschodnie granice Polski oraz zatrzymanie i pobicie bolszewików w 1920 roku.