Odnaleziony w starej cysternie u podnóża Golgoty. Najważniejszy świadek męki Jezusa przeleżał tam ponad 300 lat. Odkryła go 14 września pod gruzami Jerozolimy cesarzowa Helena, matka cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego. Od tego czasu 14 września obchodzimy Święto Podwyższenia Krzyża Świętego.

Odnaleziona relikwia została podzielona na trzy części. Jedna pozostała w Jerozolimie, druga trafiła do Konstantynopola, a trzecia do Rzymu. Z każdej części niewielkie kawałki trafiały potem do kościołów i klasztorów na całym świecie.

W 1870 roku francuski uczony Charles Rohault de Fleury po wielu latach badań dotarł do informacji o wszystkich relikwiach. Okazało się, że chociaż są rozwiezione po całym świecie, nie stanowią nawet 1/9 całego krzyża, który był wysoki na ok. 3–4 metry. Do tego belka pionowa ok. 1,8 m długości. Autentyczne są te fragmenty, które mają udokumentowaną historię pochodzenia z jednego z trzech fragmentów z Jerozolimy, Rzymu lub Konstantynopola i wykonane są z sosny czarnej.