To było w lutym 1831 roku. W tym samym miesiącu, tyle że kilka wieków wcześniej, rozpoczął się trwający kilkaset lat wspólny rozdział w historii Polski i Litwy. Najkrótszy miesiąc roku zaznaczony jest też urodzinami najsłynniejszego kaznodziei – Piotra Skargi i utworzeniem pięknego orderu Polonia Restituta, upamiętniającego odzyskanie niepodległości. Już w XX wieku, w lutym 1981 roku, wprowadzono kartki na… mięso. Razem z długimi kolejkami do sklepów stały się one symbolem upadku gospodarki Polski Ludowej.

Niezwykły kaznodzieja

2 lutego 1536 roku w Grójcu w rodzinie Michała i Anny ze Świętków urodził się Piotr. Jego nazwisko – Skarga – pochodzi prawdopodobnie od dziadka, który stale się z kimś procesował. Po ukończeniu filozofii na Akademii Krakowskiej rozpoczął pracę w szkole parafialnej przy kościele św. Jana w Warszawie. Piotr postanowił jednak służyć Panu Bogu jako duchowny. We Lwowie w 1564 roku przyjął święcenia kapłańskie, a pięć lat później w Rzymie wstąpił do zakonu jezuitów. Dość prędko zauważono jego wyjątkowe zdolności do głoszenia kazań i słuchania spowiedzi. Dzięki niemu na katolicyzm nawrócił się Lew Sapieha, wielki hetman litewski i marszałek sejmu. Ksiądz Piotr Skarga, przebywając w Wilnie, wydał „Żywoty świętych polskich”. Tam też został pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej utworzonej przez króla Stefana Batorego. Gdy zamieszkał w Krakowie, założył Bractwo Miłosierdzia, Bractwo św. Łazarza, Bank Pobożny i Skrzynkę św. Mikołaja, grupy wspierające najbiedniejszych. Był też nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Jego wielkie starania o jedność Kościoła doprowadziły do unii brzeskiej w 1596 roku i powstania Kościoła greckokatolickiego, uznającego papieża, ale zachowującego liturgię prawosławną. Ksiądz Piotr Skarga zmarł w opinii świętości 27 września 1612 r. w Krakowie. Miał 76 lat. 12 czerwca 2013 roku rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny.

Polonia Restituta

To drugie najwyższe polskie cywilne odznaczenie państwowe. Ustanowił je Sejm 4 lutego 1921 roku. Według starszeństwa Order Polonia Restituta (Odrodzenia Polski) jest na 3. miejscu, zaraz za Virtuti Militari. Jego barwy to czerwona wstęga z białymi pasami po bokach. W okresie PRL order ten nadawano też górnikom, nauczycielom, hutnikom, stoczniowcom i portowcom za długoletnią pracę. Na współczesnym orderze przywrócono, usuniętą przez komunistów, koronę na głowie orła i dodano datę 1918. Order Polonia Restituta nadaje Prezydent RP, który z racji swojego urzędu jest kawalerem tego orderu i Wielkim Mistrzem Kapituły. Wśród odznaczonych są m.in. Józef Piłsudski, pierwszy prezydent Gabriel Narutowicz, kardynał Aleksander Kakowski, Władysław Reymont, a już w XXI wieku także pośmiertnie Helena Marusarzówna, mistrzyni narciarska i kurier Armii Krajowej, czy ojciec Jan Góra, twórca spotkań młodzieży w Lednicy.

Polska i Litwa

W lutym 1386 roku rozpoczął się jeden z piękniejszych okresów naszej historii – wspólne dzieje Polski i Litwy. 2 lutego szlachta zebrana w Lublinie jednogłośnie obrała litewskiego księcia Jagiełłę na króla Polski. 15 lutego książę przybył do Krakowa, gdzie został ochrzczony przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę. Przyjął imię Władysław. Trzy dni później poślubił 12-letnią Jadwigę i został koronowany na króla Polski. Wszystkie te wydarzenia to efekt tzw. unii w Krewie, podpisanej w sierpniu poprzedniego roku, choć wtedy nie było jeszcze mowy o koronacji litewskiego księcia. O tym zdecydowała szlachta właśnie w Lublinie. Natomiast unia obu państw, zresztą niezwykle korzystna dla jednej i drugiej strony, powstała dopiero po ślubie Jadwigi z Jagiełłą. Polsce zapewniała spokojne rządy na Rusi. A Litwę, która wtedy jako ogromne państwo władała ziemiami dzisiejszej Litwy, Białorusi, częściowo Ukrainy, zachodniej Rosji, a nawet Mołdawii, po przyjęciu chrześcijaństwa włączyła do kręgu kultury europejskiej. Dla obu państw wielką korzyścią był też silny sojusz wojskowy przeciw potężnemu zakonowi krzyżackiemu.

Białoczerwona kokarda

Narodowe barwy – biel i czerwień – towarzyszą polskim dziejom od średniowiecza. Pojawiały się na królewskich chorągwiach, tarczach, na proporczykach husarskich. Jednak przez bardzo długi czas nie były objęte żadnymi konkretnymi przepisami. W pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja po raz pierwszy masowo zaczęto utożsamiać barwy biało-czerwone z symbolem narodowym. Dopiero jednak wybuch powstania listopadowego w 1830 roku i używanie biało-czerwonej kokardy jako znaku przynależności do zrywu sprawiły, że barwy narodowe postanowiono określić prawnie. Po burzliwych dyskusjach połączone izby sejmowe 7 lutego 1830 roku uchwaliły „odznakę, pod którą powinni łączyć się Polacy”. Kokarda narodowa, bo o niej mowa, łączyła biały i czerwony, czyli kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był to jeden z pierwszych na świecie aktów prawnych regulujących sprawy barw narodowych. Barwy te do dziś są symbolem Rzeczypospolitej. Oryginał uchwały znajduje się w Bibliotece Polskiej w Paryżu.

PRL na kartki

28 lutego 1981 r. rząd Wojciecha Jaruzelskiego wprowadził kartki na mięso. Dziś to zupełna abstrakcja. 40 lat temu niewydolna socjalistyczna gospodarka doprowadziła do tego, że za mało było produktów żywnościowych. Aby więc każdy dostał chociaż minimum, władze wprowadziły tak zwaną reglamentację, czyli wydzielanie żywności. W PRL-u gospodarka trzy razy przeżywała zadyszkę: od razu po II wojnie światowej, w latach 50. i w latach 80. Jako pierwszy w ostatnim systemie kartkowym na listę niedoborów trafił cukier. Z czasem na liście znalazły się mięso, masło, mąka, ryż, kasze, mydło, proszek do prania, czekolada, benzyna. Nie można było dostać nawet papieru toaletowego. System kartkowy zniesiono dopiero w lipcu 1989 roku, a ostatnim towarem było... mięso.