Piękne, solidne i ruchome

Adam Śliwa

publikacja 12.03.2020 09:33

Wielki zamek, a przy nim drewniany, ciężki, ruchomy most, podnoszony, gdy zbliża się wróg. Zamki nie bronią granic, ale mosty wciąż się podnoszą, obracają, a nawet wsuwają pod ziemię.

Piękne, solidne i ruchome istockphoto

Są miejsca, gdzie na płaskim terenie drogę przecina szlak wodny. I pojawia się problem. Samochody po wodzie nie przejadą, a statek jest za wysoki, aby przepłynąć pod zwykłym mostem. Co zrobić? Tam, gdzie ruch samochodowy jest niewielki, pojazdy na drugi brzeg przewożą promy, a jeszcze nie tak dawno między Gdańskiem a Wyspą Sobieszewską istniał most pontonowy. Gdy przepływał tamtędy statek, motorówka przesuwała jedno przęsło. Rok temu most zastąpiono nowoczesnym mostem zwodzonym. W fortyfikacjach Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (obecnie woj. lubuskie), które wznosili Niemcy w okresie II wojny światowej, by umocnić wschodnie granice Rzeszy, również stosowano ciekawe mosty zwodzone. Gdy zbliżał się wróg, dzięki systemowi walców i zębatek całe przęsło mostu chowało się w skarpie i stawało się zupełnie niewidoczne. Znikający most istnieje też w Grecji na Kanale Korynckim. Gdy nadpływa statek, most zanurza się w wodzie na głębokość nawet 8 metrów. Konstrukcje i rozwiązania techniczne mostów zwodzonych są dzisiaj imponujące. Londyński Tower Bridge na przykład otwierają dwa ruchome unoszące się przęsła. W Giżycku most zwodzony ma jedno ruchome przęsło, które obraca się i usuwa w bok. Dzięki zmyślnemu systemowi kół zębatych ciężki most przesuwa jeden człowiek, kręcąc korbą. Nowe mosty mogą się odchylać na boki lub zwijać jak taśma miernicza. Istnieją też mosty transportowe, które jak kolejka linowa przewożą pojazdy na drugi brzeg. Zobaczmy najciekawsze naszym zdaniem mosty zwodzone świata.

Tower Bridge

Londyn, Wielka Brytania Jeden z symboli Londynu. Most o długości 244 metrów otwarto 30 czerwca 1894 roku po 8 latach budowy. Na górze na dwóch kładkach mogą poruszać się piesi, dołem natomiast biegną dwa ruchome przęsła drogowe. Masywne wieże w stylu wiktoriańskim kryją tajemnice działania mostu – ogromne przeciwwagi równoważące ciężar podnoszonych przęseł. A ten jest niemały. Każde przęsło waży 1200 ton i odchyla się o 86 stopni. Początkowo most napędzała maszyna parowa, teraz zastąpił ją silnik elektryczny. Most jest otwierany ok. 1000 razy rocznie.

Most harmonijkowy

Hörnbrücke, Kilonia, Niemcy To most dla pieszych. Otwiera się co godzinę, co jest niezwykle widowiskowe. Most to trzy ruchome przęsła składające się na kształt litery N. Mieszkańcy Kilonii nazwali go mostem nieruchomym, bo na początku sporo problemów technicznych nie pozwalało go uruchomić. Dziś most działa sprawnie i jest wielką atrakcją turystyczną.

Więcej w najnowszym numerze "Małego Gościa"

Most odchylany

Newcastle, Wielka Brytania To arcydzieło projektantów. Ma 125 metrów długości i korzystają z niego piesi oraz rowerzyści. Dlaczego jest niezwykły? Ma dwa eliptyczne łuki. Gdy rzeką Tyne płynie statek, kładka mostu unosi się, a łukowate przęsło na górze opada. Trwa to zaledwie 4,5 minuty i zużywa bardzo mało energii. Obliczono, że każdy koszt otwarcia i zamknięcia mostu to tylko 3,96 funta. Koniecznie trzeba to zobaczyć na filmie (poniżej kod QR). Mieszkańcy nazywają go mrugającym mostem.

Most podnoszony

Duluth, USA Powstał jako most transportowy na początku XX wieku. Na górnym przęśle na linach podwieszona była gondola przewożąca pasażerów przez kanał Duluth. Gondola mieściła 350 osób, ale mogła też przewozić pojazdy. Podróż na drugi brzeg trwała zaledwie minutę. Rozwój motoryzacji wymusił zmiany i w 1929 roku most przekonstruowano na podnoszony. Teraz, gdy most otwiera się dla przepływających statków, na kratownicowych wieżach unosi się całe środkowe przęsło. Most podnosi się 5 tysięcy razy w roku, a każde uniesienie do pełnej wysokości trwa tylko minutę. Na podobnej zasadzie działa most nad Garonną w Bordeaux we Francji. Tam przez 12 minut przęsło ważące 2600 ton podnosi się na wysokość 54 metrów.

Most zwijany

Londyn, Wielka Brytania Powstał w dzielnicy Paddington w Londynie. To most dla pieszych o długości 12 metrów. Składa się z 8 trójkątnych sekcji, zwijanych za pomocą siłowników hydraulicznych. Otwarto go w 2004 roku. Most otwierany jest w każdą środę i każdy piątek w południe, a w soboty o godz. 14.

Mosty obracające się – most Pegaza i kolejowy

Francja i Polska Obydwa mosty działają na tej samej zasadzie. Obydwa pochodzą z lat 30. XX wieku. Obydwa mają jedno ruchome przęsło, z ogromną widoczną przeciwwagą. Gdy most jest zamknięty, przeciwwaga znajduje się nad jezdnią (Francja) lub nad torami (Polska). Gdy jest otwierany, opada nad szosę. Polski most kolejowy znajduje się w Szczecinie nad Regalicą i jest jedynym takim mostem w naszym kraju. Dla bezpieczeństwa sieć elektryczna w tym miejscu jest uziemiona, a elektryczne pociągi pokonują ten odcinek siłą rozpędu, bez prądu. Francuski most Pegaza znajduje się w Normandii na kanale Caen. Nazwę zawdzięcza brytyjskim spadochroniarzom, których symbolem był właśnie Pegaz. W nocy 5 czerwca 1944 roku wylądowali oni szybowcami obok mostu, zdobyli go i obronili przed zniszczeniem przez Niemców. Akcja ułatwiła aliantom lądowanie w Normandii następnego dnia. Tamten most w 1994 roku przeniesiono do muzeum i zastąpiono podobnym ale większym.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
 Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.