Zakon cystersów, założony w roku 1098 przez św. Roberta z Molesmes, odegrał wyjątkową rolę w rozwoju średniowiecznej Europy. Gdy niecałe sto lat po zatwierdzeniu zakonu cystersi pojawili się Polsce, w krótkim czasie gospodarka ruszyła do przodu, a państwo Piastów nawiązało liczne kontakty z Europą Zachodnią. Rada Europy doceniła to, co zakonnicy w biało-czarnych habitach przez wieki robili dla chrześcijańskiej Europy, i w 1990 roku zadecydowała, że zostanie wytyczony Europejski Szlak Cysterski. Podróż tym szlakiem to nie tylko zwiedzanie zabytków, ale i pielgrzymka po dawnych oraz czynnych opactwach i klasztorach cysterskich. Europejski Szlak Cysterski zaczyna się w Portugalii i biegnie aż do Polski, gdzie ma cztery tak zwane pętle.

Polski szlak cysterski:

☻Pętla małopolska: klasztory: Sulejów, Wąchock, Koprzywnica, Mogiła i Szczyrzyc). ☻Pętla śląska: byłe opactwa: Rudy, Krzeszów, Henryków, Kamieniec Ząbkowicki, Lubiąż i Trzebnica (żeński). ☻Pętla wielkopolska: klasztory pocysterskie, m.in. Paradyż, Wągrowiec, Ląd, Obra. ☻Pętla pomorsko-kujawska: klasztory: Bierzwnik, Kołbacz, Mironice, Buków Morski, Oliwa, Pelplin i Byszewo. Długość szlaku w Polsce: ponad 1500 km ☻