Jego wysokość orzeł

Adam Śliwa

|

MGN 11/2018

publikacja 22.11.2018 10:26

Wielki, piękny i groźny. Szybując, budzi zachwyt. Pewnie dlatego od wieków był symbolem wielu państw i królestw.

Orzeł przedni,  zwany też złotym orłem, ma wygląd jak prawdziwy król ptaków Orzeł przedni, zwany też złotym orłem, ma wygląd jak prawdziwy król ptaków
S. Gerth /DPA/PAP

Orzeł o ciemnym ubarwieniu, zwany aquila, był najważniejszym znakiem legionów i cesarstwa. Z historią Polski też na stałe złączył się orzeł. Przyjmuje się jednak, że biały orzeł na naszym godle państwowym to bielik, przez wielu naukowców nie zaliczany do orłów.

Drapieżnik

Zarówno orły, jak i bieliki należą do jastrzębiowatych i są drapieżnikami. Potrafią upolować nawet młodą sarnę, choć najczęściej atakują mniejsze gryzonie czy ptaki, a bieliki – ryby. Mają świetny wzrok. Gdy dojrzą ofiarę, przechodzą w lot nurkowy i atakują ostrymi szponami. W Polsce mieszka przede wszystkim orlik krzykliwy. Kiedy poluje – przeważnie przed południem – potrafi zawisnąć w powietrzu, a ponieważ ma dobry wzrok (widzi na odległość 100 metrów), zwykle skutecznie spada na swoją ofiarę. Jeśli spaceruje wśród łąk, nie pogardzi żabami. Znacznie większy od orlika krzykliwego jest orzeł przedni z charakterystycznym długim ogonem. W czasie szybowania wygina swoje ponad 2-metrowe długie skrzydła w kształt litery V. To największy orzeł z rodziny aquila w Polsce. Mieszka tylko na południu, w starych górskich lasach, albo na terenach bagiennych. Na świecie żyje dużo więcej przedstawicieli tego gatunku. Można go spotkać w Kanadzie i USA, niemal w całej Europie, północnej Afryce, Turcji, Afganistanie, Pakistanie, Chinach, Korei i Japonii.

Gniazda

Bielik jest największym ptakiem drapieżnym w Polsce. Ma bardzo masywny dziób, a jego skrzydła w locie rozciągają się na ponad 2,5 metra. Pióra są brązowe, tylko na ogonie śnieżnobiałe, co jest jego znakiem rozpoznawczym (stąd bielik). Na wolności bieliki mogą żyć nawet 30 lat. W czatowniach na wysokich drzewach lub w tak zwanym locie patrolowym wypatrują ptaków albo ryb. Zimą żywią się też padliną. Nasz herbowy bielik jest w Polsce chroniony. Wokół jego gniazda obowiązuje specjalna strefa ciszy sięgająca nawet pół kilometra. Dobry obserwator może zauważyć bielika od października do grudnia, kiedy ptak buduje gniazda. Zimą młode pozostają pod opieką rodziców albo rozpoczynają już wędrówki po okolicy w poszukiwaniu łowisk. Bielik, przybywając do nas z chłodniejszych, północnych rejonów Europy, lubi zimować w Polsce.

Orzełek

Orzełek to nie tylko symbol na czapce wojskowej. To też rodzaj orła. Jest niewielki (45–53 cm), a rozpiętość jego skrzydeł sięga zaledwie jednego metra. To najmniejszy z naszych orłów w dwóch wersjach: o jasnym i ciemnym ubarwieniu. Najwięcej orzełków mieszka w Rosji i w Hiszpanii. Potrafią sprawnie szybować i polować między drzewami. Kiedy orzełek obserwuje ziemię w poszukiwaniu pożywienia, podobnie jak inne orły zawisa nieruchomo w powietrzu. Spotkać orła na spacerze to prawdziwa przygoda, a obserwując jego majestatyczny i iście królewski lot, trudno się nie zachwycić. Dlatego jako symbol swojego państwa przyjęła go nie tylko Polska, ale również Niemcy (czarny orzeł), Rosja (złoty dwugłowy orzeł), USA, Meksyk, Egipt, Rumunia oraz Austria.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.