W tym roku mija dokładnie 70 lat, od kiedy dwóch Amerykanów, Bernard Silver i Norman J. Woodland, wymyśliło kod kreskowy. Za wzór posłużył im alfabet Morse’a, w którym wynalazcy powydłużali kropki i kreski, tworząc liniowy szyfr.

Bycze oko

Kiedy panowie Silver i Wood- land złożyli swój projekt w urzędzie patentowym, kod miał nieco inną formę. Był okrągły i nazywano go byczym okiem albo tarczą strzelniczą. Dzięki jego kształtowi, można go było odczytać z każdej strony. Tylko jak, skoro nie było czytnika, który by to umożliwił? Tu wynalazcy trafili na ścianę. Dopiero w 1969 roku, czyli dwadzieścia lat później, po raz pierwszy użyto lasera do odczytania kodu. Wtedy też zdecydowano, że zamiast kodu okrągłego, który trudniej wydrukować, kod kreskowy będzie prosty, w jednej linii. Tak powstał UPC, czyli universal product code, do dziś używany w Ameryce. Pierwszym produktem z kodem kreskowym, który sprzedano przy użyciu lasera, była paczka gum do żucia Wrigley. Było to 26 czerwca 1974 roku, w supermarkecie w Troy w stanie Ohio.

590 znaczy: polskie

W Polsce kody kreskowe pojawiły się po obaleniu komunizmu, w 1990 roku. Najpopularniejszym kodem jest europejski EAN 13 lub wersja skrócona – EAN 8. Przydzielanie kodów jest kontrolowane, dlatego kombinacja cyfr się nie powtarza. W kreskach zakodowany jest ciąg cyfr, widocznych także pod kodem. Kiedy na przykład kasjerka skanuje zakupiony towar, system z bazy danych sklepu przyporządkowuje numerowi nazwę produktu i jego cenę. Ale nawet nie mając czytnika ani bazy danych, sporo – na przykład o pochodzeniu towaru – możemy się dowiedzieć z pierwszych cyfr kodu kreskowego. I tak 590 na początku oznacza, że produkt jest wyprodukowany albo rozprowadzany przez firmę zarejestrowaną w Polsce. Towary o kodach od 000 do 139 pochodzą z USA lub Kanady, 477 z Litwy, a od 40 do 44 z Niemiec. 20 do 29 to z kolei produkty ważone w supermarketach, na przykład warzywa i owoce. Na okładce „Małego Gościa” też znajduje się kod. Pierwsze cyfry to 977. Tak oznaczane są wszystkie czasopisma na świecie. Książki mają numer zaczynający się od 978, a płyty muzyczne – 979.

Kod

Grube i cienkie linie to zakodowane cyfry widoczne na dole. Dwie lub trzy pierwsze cyfry to kod kraju, następne (od czterech do siedmiu) to kod producenta lub dystrybutora, a kolejne (od dwóch do pięciu) to kod produktu. Ostatnia to cyfra kontrolna obliczana na podstawie algorytmu z pozostałych cyfr. Dzięki niej, jeżeli kasjer wpisuje kod ręcznie, system automatycznie wyłapie pomyłkę.

Czytnik

Za pomocą czytnika laserowego odczytuje się kody. Czarne elementy pochłaniają światło, natomiast białe odbijają, dzięki czemu fotodioda czytnika odbiera różne sygnały i odczytuje numer. Po krótkim „piiip” w ułamkach sekund system sprawdza nazwę produktu, cenę czy stan magazynu.

Kod QR

Kody kreskowe są kodami jednowymiarowymi i zapisują tylko cyfry. Są też kody dwuwymiarowe, dzięki którym można zapisać również litery. To tak zwane fotokody, czyli np. kody QR. Żeby je odczytać, potrzebne jest specjalne oprogramowanie w formie aplikacji na smartfonie czy tablecie. Za pomocą kodów QR najczęściej zapisuje się linki do stron internetowych. Wypróbujcie zamieszczony poniżej kod QR. To zakodowany link do naszej strony malygosc.pl Zeskanujcie kod i sprawdźcie, czy działa.