Pokaz mody

Adam Śliwa

|

MGN 03/2015

publikacja 18.06.2015 12:28

Czy żółw może wyjść ze skorupy? Po czym poznać wiek ryby? Kto nosi łuski?

Pingwiny wyglądają, jakby miały włosy zamiast piór.  Ale mimo że nie latają, są ptakami. Mają pióra, tylko pozbawione chorągiewek Pingwiny wyglądają, jakby miały włosy zamiast piór. Ale mimo że nie latają, są ptakami. Mają pióra, tylko pozbawione chorągiewek
MARTIN ZABALA /reporter/east news

Płazy, gady, ssaki, ryby, ptaki – każde zwierzę ma swój strój. Na pierwszy rzut oka można je rozpoznać po tym, co pokrywa ich ciała. Bo tylko ptaki mają pióra, tylko ssaki mają sierść, a gady, takie jak żółwie, twardy pancerz. Tak jak człowiek ma ubranie dopasowane do klimatu i pory roku, tak zwierzęta mają strój dostosowany do warunków, w jakich żyją. Taki, aby jak najlepiej je chronić.

Sierść

To wizytówka większości ssaków. Nie należy jej mylić z włosami. Sierść musi mieć tak zwany długi włos okrywowy. Mają go choćby pies, kot, królik. Wełna owcy też jest zewnętrznym włosem. Drugą częścią sierści jest podszerstek, czyli puszek bezpośrednio osłaniający ciało. Można go zobaczyć, rozchylając sierść. Sierść, okrywając ciało zwierzęcia, chroni je przed urazami i pozwala utrzymać stałą temperaturę. Zimą ogrzewa, a latem odbija część promieni słonecznych. Człowiek na zimę chowa ciepłe rzeczy do szafy, a zwierzęta linieją, czyli zrzucają sierść i wymieniają na nową, lżejszą. Sierść zazwyczaj jest miękka i miła w dotyku, ale na przykład u dzików i świń jest bardzo twarda, jak szczotka. Nazywa się szczecina. Niektóre ssaki nie mają sierści, bo jej po prostu nie potrzebują, jak na przykład delfiny czy uchatki żyjące w wodzie, czy golec mieszkający pod ziemią.

Łuski

Pokrywają ciała ryb i… węży. Rybie łuski są wytworem skóry i pokryte są śluzem. Łuski węży natomiast, chociaż nazywa się je oślizłymi, to suchy naskórek. Rybie łuski to płytki kostne pokryte szkliwem i osadzone w specjalnych kieszonkach. Pokryte są śluzem, który zmniejsza opór wody podczas płynięcia. Łuski rosną okresowo latem i zimą. U większości ryb przyrost letni widoczny jest jako jasny pasek, a zimowy jako ciemny. Dzięki temu, podobnie jak po słojach w drzewie, można odczytać wiek ryby. W przeciwieństwie do ryb łuski węży są elastyczne i giętkie. Dzięki specjalnym łuskom brzusznym wężom łatwiej pełzać. Niektóre węże mają jeszcze dodatkowe, przezroczyste łuski na oczach. Dzięki temu widzą, mimo że oczy mają cały czas zamknięte. Wąż co jakiś czas zrzuca całą skórę, co nazywa się wylinką. Łuski mają też... ptaki i motyle. Nogi wielu ptaków pokryte są rodzajem łusek zwanych podoteką. Natomiast u motyli cienkimi łuskami pokryte są delikatne skrzydełka czy nóżki.

Pióra

Mają je tylko ptaki. Podobnie jak łuski, zachodzą na siebie jak dachówki na dachu budynku. Wyrastają z brodawek skórnych, tworząc zwartą powłokę. Najpierw rosną jako puch, a potem stają się piórem właściwym. Największe są lotki. Znajdują się one na tylnej krawędzi skrzydeł. Dzięki nim ptaki latają. Sterówki to też duże pióra, ale wyrastające z ogona. Większość ciała ptaków pokrywają pióra puchowe i tak zwane pokrywy. Niektóre ptaki mają jeszcze pióra pudrowe. Puder powstający po rozkruszeniu służy ptakom do pielęgnowania pozostałego upierzenia. Typowe pióro składa się ze stosiny. Wokół niej jest chorągiewka zewnętrzna i wewnętrzna, składająca się z malutkich promieni zakończonych haczykami. Dzięki temu pióro jest zwarte. Dolna część pióra, tkwiąca w ciele, to dudka. Pingwiny, które nie latają, mają pióra właściwie bez promieni, a ich stosina jest delikatna jak włos.

Pancerz

To twarde okrycie stawonogów, żółwi, ja- szczurek czy krokodyli, choć u tych ostatnich bardziej przypomina łuski. Pancerz stawonogów, czyli na przykład krabów, to szkielet zewnętrzny zbudowany z chityny lub węglanu wapnia. Poza tym, że chroni kraba przed urazami, zabezpiecza też jego mięsiste ciało przed utratą wody. Ciała jaszczurek i krokodyli pokrywa zrogowaciała skóra. Tworzy ona łuski albo tak zwane tarczki, które nie zachodzą na siebie. U krokodyla na przykład niektóre tarczki wzmocnione są jeszcze płytkami kostnymi. Pod twardą warstwą jest bardziej giętka skóra. Najbardziej charakterystycznym pancerzem jest skorupa żółwia. Składa się ona z górnego karapaksu i dolnego plastronu, połączonych ze sobą po bokach. Niektóre żółwie mają w miejscach połączenia rodzaj zawiasów, dzięki którym mogą zamknąć skorupę i schować się w środku. Karapaks żółwia wykształcił się z wyrostków kręgów i żeber. Żółw więc nie potrafi wyjść ze swojej skorupy.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.