Kolorowe gaduły

Adam Śliwa

|

MGN 07/2014

publikacja 26.09.2014 14:43

Potrafią dziękować za jedzenie, rozpoznawać przedmioty, kształty i kolory, a nawet liczyć. Ich inteligencję porównuje się do poziomu dwuletniego dziecka.

Kolorowe gaduły Gerard LACZ / eastnews

B razylia powinna kojarzyć się nie tylko z piłką nożną i karnawałem, ale też z papugami, najbardziej kolorowymi ptakami świata. Od popularnej papugi z rodziny Ara Maracana nazwano najpierw rzekę w pobliżu Rio de Janeiro, potem najważniejszy stadion Brazylii w tym mieście. Typowy obraz brazylijskiej przyrody to tropikalny las i drzewa mieniące się barwnymi papugami.

Tęcza

W ubarwieniu nie mają sobie równych. Gadanie i niezwykle piękne kolorowe pióra to znane cechy papug. Kolory każdego gatunku zależą od barwników w piórach i od tego, jak są zbudowane. Podstawowym barwnikiem jest odmiana melaniny. Dzięki zawartości tak zwanej eumelaniny pióra mają ciemniejsze kolory: brązowy, szary, czarny i ich odcienie. Natomiast psittacina barwi ptaka na czerwono, pomarańczowo i żółto. Oba barwniki o skomplikowanej nazwie mogą dowolnie mieszać się ze sobą, co daje nieograniczone możliwości w ubarwieniu papug. W piórach papug nie ma jednak barwnika, który barwi na zielono albo niebiesko, a mimo to papugi te kolory mają. Jak to możliwe? Otóż pióra są tak zbudowane, że rozszczepiają światło. Podobnie jak krople wody w promieniach słońca tworzą tęczę. W połączeniu słońca z budową piór powstają kolory zielony, fioletowy i niebieski. Największe papugi takich kolorowych piór mają nawet 15 000.

Dyktafon

Papugi zadziwiają nie tylko kolorami. Większość potrafi mówić, a właściwie powtarzać usłyszane dźwięki. Podobnie jak dyktafon odtwarza nagrane słowa. Można je tego nauczyć. Jedne uczą się szybciej, inne wolniej. Mistrzami papuziej mowy są papugi żako. Ale brazylijskie ary dzięki specjalnej budowie krtani i mięsistemu językowi też potrafią nieźle mówić. Papugi nie mówią o tym, co myślą, ale mają bardzo dobrą pamięć i określone dźwięki potrafią kojarzyć z sytuacją. Można na przykład nauczyć ptaka dziękowania za jedzenie. Trudno jednak pochwalić się umiejętnościami papugi przed znajomymi, bo przy obcych nic nie mówią. Do wyjątkowych papug należała Alex, popielata papuga żako. Potrafiła nazwać po angielsku kilkadziesiąt przedmiotów, rozpoznawała siedem kolorów, pięć kształtów, a nawet liczyła do sześciu. Żyła 31 lat, do 2007 roku. Puck z kolei, papuga falista, słynęła z tego, że potrafiła zapamiętać i wypowiedzieć ponad 1728 słów. Trafiła do księgi rekordów Guinnessa. Inteligencja papug dorównuje poziomem inteligencji dwuletniemu dziecku.

Towarzyskie

Największymi papugami są ary hiacyntowe. Ich długość razem z ogonem sięga 1 metra długości. Z kolei karłówki, najmniejsze, mają tylko 8 cm. Papugi lubią żyć w stadach. Niektóre łączą się w pary na całe życie. Hodowane w domu bardzo przywiązują się do swojego opiekuna i potrzebują sporo uwagi. Niektóre ary na przykład wybierają jednego członka rodziny i bronią go przed innymi. Dlatego na przykład piraci bardzo często mieli przy sobie papugi. Ptaki te z łatwością czepiają się gałęzi. Dwa palce u nóg mają skierowane do przodu, a dwa do tyłu. Podczas wspinania dziób staje się trzecią nogą. Co ciekawe, większość papug śpi na jednej nodze, a papuga zwisogłówek odpoczywa jak nietoperz – do góry nogami. Ich ulubionym przysmakiem są ziarna, nasiona, owoce i orzechy. Niektóre papugi są długowieczne. Najstarsza, Charlie, należała prawdopodobnie do Winstona Churchilla. W zeszłym roku obchodziła 114. urodziny.

Pancerna maskotka

Oficjalną maskotką Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Brazylii został pancernik kulowaty Fuleco. W wyścigu o miano maskotki pokonał nawet papugę arę. Pancernik żyje tylko w Brazylii. Jest podobny do piłki. Nie potrafi zakopać się ani szybko biegać, więc w niebezpieczeństwie zwija się w kulę. Żywi się roślinami i termitami. Niestety, grozi mu wyginięcie.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.