Srebrna Góra

Przemysław Barszcz

|

MGN 03/2014

publikacja 07.05.2014 14:31

Porośnięta starym lasem dębowo- -bukowym, na samym krańcu Garbu Tenczyńskiego wznosi się Srebrna Góra. Miejsce niezwykłe.

Klasztor kamedułów stoi tu od ponad 400 lat Klasztor kamedułów stoi tu od ponad 400 lat
Przemysław Barszcz

N a Srebrnej Górze, na krakowskich Bielanach, zwanych tak od białego koloru mnisich habitów, od ponad 400 lat stoi klasztor kamedułów, jeden z zaledwie dwóch w Polsce. Mieszka tu 15 mnichów spośród 180 na całym świecie. Żyją według niezwykle surowej reguły. Rezygnują z kontaktów ze światem, a nawet ze współbraćmi. Kameduli wyróżniają się też okazałymi brodami. Swoje życie całkowicie poświęcają Bogu i modlitwie. O 7.30, w porze śniadania, bracia są już po czterech godzinach modlitwy.

Panieńskie Skały

Początki Srebrnej Góry sięgają XVII wieku. Wtedy to marszałek wielki koronny Mikołaj Wolski ufundował klasztor kamedułów na terenie lasu, który otrzymał od Sebastiana Lubomirskiego. Do tak hojnego daru marszałek Wolski przekonał Lubomirskiego podczas uczty, kiedy to darował mu srebrną zastawę. Wiele lat później kompleks leśny nazwano na pamiątkę marszałka Lasem Wolskim, zacierając nieco w pamięci nazwę Srebrnej Góry. Na północnych stokach Lasu Wolskiego znajduje się wy- rzeźbiony przez wodę w wapiennych skałach wąwóz Panieńskie Skały. Według legendy, pomiędzy skałami schroniły się w XIII wieku siostry norbertanki, razem z bł. Bronisławą uciekając z pobliskiego Zwierzyńca przed Tatarami. Na pamiątkę szczęśliwego ratunku skały nazwano „Panieńskimi”. Klasztor norbertanek do dziś stoi na krakowskim Salwatorze, nieopodal Srebrnej Góry. Pomimo upływu prawie tysiąca lat kult bł. Bronisławy jest wciąż żywy, a nabożeństwa ku jej czci gromadzą co wtorek wiernych modlących się o jej kanonizację.

Łowcy mamutów

Historia wzgórz pokrytych Lasem Wolskim sięga jednak znacznie dawniej niż średniowieczne legendy. Miliony lat temu, w miocenie, znajdowało się tu płytkie, ciepłe morze, którego pozostałością są wapienie ostrygowe, powstałe z gromadzących się muszli mięczaków. Wzgórza przyciągały ludzi od samego początku, gdy tylko pojawili się na ziemiach obecnej Polski. 20 tysięcy lat temu znajdowały się tu osady łowców mamutów, wypatrujących wędrujących stad. Pamiątką po tych czasach są liczne groty krzemienne odnajdywane przez archeologów. Szczątki mamutów włochatych Mammuthus primigenius świadczą o udanych polowaniach, po których prehistoryczni myśliwi dzielili zdobycz w pobliżu swoich szałasów.

Gniewosz plamisty i lilia złotogłów

Las Wolski wraz ze Srebrną Górą jest terenem o wielkim znaczeniu przyrodniczym. Wspomniane Panieńskie Skały, a także Bielańskie i Przegorzalskie Skałki są rezerwatem przyrody eksponującym roślinność naskalną, w tym rzadkie gatunki mchów i paproci. Pośród wiekowego drzewostanu można znaleźć również złocisto-pomarańczowy kwiat lilii złotogłów. Na południowych zboczach natomiast obserwowano gniewosza plamistego, jednego z najrzadszych gatunków węży żyjących w Polsce. Duża ilość starych drzew sprzyja występowaniu ptaków gnieżdżących się w dziuplach, w tym dzięciołów. Można tu spotkać między innymi aż 9 spośród 10 gatunków dzięciołów występujących w Polsce, z dzięciołem czarnym i rzadkim już w Europie dzięciołem zielonosiwym. Ptasie rzadkości przyciągają ornitologów nie tylko z Polski, żądnych silnych wzruszeń podczas spotkania z muchołówką małą.

Wisła

U stóp Srebrnej Góry przepływa Wisła, malowniczo przełamująca się pomiędzy skałą Tyńca a Lasem Wolskim. Przepływając poniżej klasztoru kamedułów, mija zwierzynieckie norbertanki, przypominając historię włóczków – miejscowych flisaków, którzy po pokonaniu tatarskiego oddziału, przebrani w zdobyczne stroje, harcowali po Rynku, tak jak robi to dziś na pamiątkę walecznych włóczków Lajkonik. Wisła dopływa do wzgórza wawelskiego, ale to już zupełnie inna historia.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.