N auka jest ciekawa i zaskakuje informacjami. Często pewne zjawiska lub rzeczy trudno sobie wyobrazić. Łatwiej je zrozumieć i dłużej pozostają w naszej pamięci, gdy porównamy je ze znanym otoczeniem, Człowiek jeszcze wiele rzeczy nie wie i nie potrafi zrozumieć. Bo świat, obojętnie czy w skali makro (na poziomie kosmosu), czy mikro (na poziomie atomów), jest doskonale zorganizowany. Te same siły, które rządzą kosmosem, rządzą też komórką lub jej jądrem. To naprawdę fascynujące.

Jak pracuje serce?

Do nauki warto podchodzić „z sercem”. Kiedy bardzo nam się nie chce, warto pomyśleć o sercu. To prawdziwy tytan pracy! Pracuje bez ustanku przez całe nasze życie. Co o nim wiemy? Serce dorosłego człowieka waży około pół kilograma i uderza od 60 do 90 razy na minutę. Dla porównania serce słonia waży 22 kg i uderza tylko 25 razy na minutę. A małe serduszko myszy uderza aż 700 razy na minutę. Zasada jest taka: im większe zwierzę, tym wolniej bije jego serce. Serce człowieka mieści około 2 niewielkich szklanek krwi (ok. 140 do 300ml), ale w ciągu minuty potrafi przepompować już około 2 dwulitrowych butelek. Do 70. roku życia człowiek powinien usłyszeć około 2,5 miliarda uderzeń własnego serca.

Ile trwa „teraz”?

Zastanawialiście się kiedyś, czy możliwe jest zmierzenie „chwili”? Okazuje się, że można sprawdzić, ile czasu średnio odczuwamy jako „teraz”. Dzieje się to w naszym mózgu, który co 2, 3 sekundy rejestruje wszystkie sygnały, zdarzenia, słowa, myśli, to, co czujemy, widzimy, słyszymy. Przypomina to zapamiętywanie przez komputer, co jakiś czas, naszych danych. Wszystkie zdarzenia (bodźce), które trwają krócej niż 3 sekundy, określamy jako „teraz” czy „chwilę”. Jeśli bodziec przedłuża się ponad 3 sekundy, zaczynamy odczuwać, że coś „trwa”, a jeśli trwa długo i nie zmienia się, zaczynamy się nudzić.

Co ma atom do Stadionu Narodowego?

Jak wyobrazić sobie atom? Czy kuleczki rysowane w książkach mają dużo wspólnego z rzeczywistością? Jakie są proporcje między jądrem atomowym a elektronami? Żeby lepiej zrozumieć atom i jego budowę, wystarczy wyobrazić sobie Stadion Na-rodowy. Jeśli porównamy go do atomu, to jedna lub kilka piłek ułożonych na środku wielkością będą odpowiadać jądru atomowemu. Natomiast elektrony miałyby wielkość grochu i krążyłyby w odległości ostatnich rzędów na widowni.

Skąd wzięła się małpa?

Dlaczego znak @ nazwano małpą? To długa historia. Okazuje się, że znany był już w... średniowieczu. Zastępował słówko „ad”, czyli do, przy, i oznaczał odbiorcę np. przesyłki. Później znak @ pojawił się na klawiaturze maszyn do pisania. Kiedy w 1971 roku Ray Tomlinson wysyłał pierwszego e-maila, potrzebował jakiegoś znaku, który można znaleźć na klawiaturze, a który nie byłby literą czy cyfrą. I tak „małpa” podzieliła adres internetowy na dwie części i pozostała do dnia dzisiejszego. W Finlandii @ nazywana jest kocim ogonem, w Danii świńskim ogonkiem, na Ukrainie i w Rosji pieskiem, a w Turcji ślimakiem. Dla Węgrów @ to pędrak albo larwa.

Czy trawa może przerosnąć drzewo?

Na Ziemi rosną ogromne ilości różnej wielkości drzew iglastych i liściastych. W Europie najwyższe są jodły. Potrafią wyrosnąć do 60 metrów nad ziemię. To jednak niewiele w porównaniu z ogromnymi sekwojami. Nie dość, że mają imponujące pnie, to jeszcze osiągają wysokość do 113 metrów. Jednak najwyższym drzewem, jakie wyrosło na ziemi, był eukaliptus olbrzymi. Jego korona unosiła się na wysokości 132,5 metra jak 30-, 40-piętrowy wieżowiec. Niestety, rekordzista z Australii usechł pod koniec XIX wieku bezpowrotnie. Czy trawa może dorównywać wzrostem sekwojom? Nie, ale bambusy zwane trawami też potrafią wyrosnąć bardzo wysoko, nawet do 40 m. Ich źdźbła wyglądają jak pnie, w obwodzie mają nawet 80 cm, czyli mniej więcej tyle, ile piłka do gry w koszykówkę. Wszystkich, którzy chcą poznać i zobaczyć więcej, zapraszam na wystawę fotografii „Mikro-Makro. Skale wszechświata”, którą będzie można zobaczyć w Katowickim Rondzie Sztuki od 12 września do 26 września. Szczegóły: www.kawiarnianaukowa.pl