Spośród 50 najczęściej spotykanych w Polsce gatunków grzybów przedstawiamy kilka. Ale najpierw siedem zasad, których koniecznie należy przestrzegać podczas grzybobrania:

  Z jakich części składają się grzyby
7 zasad GRZYBOBRANIA

1. Zbieraj tylko te grzyby, co do których masz pewność, że są jadalne.
2. Koniecznie pokaż je osobie dorosłej, która zna się na grzybach.
3. Nie zbieraj grzybów bardzo małych - zwykle trudno rozpoznać ich gatunek; poza tym uniemożliwia to ich rozmnażanie się.
4. Zbierając grzyby, nie rozgrzebuj ściółki, gdyż to szkodzi grzybni.
5. Grzyby objęte ochroną można oglądać, ale nie wolno ich zbierać!
6. Nie wolno zbierać grzybów w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.
7. Nie należy niszczyć żadnych grzybów, nawet trujących, bo w przyrodzie m.in. pomagają drzewom i są pokarmem dla zwierząt.

Grzyby blaszkowe z pierścieniem na trzonie

Opieńka miodowa
Opieńka miodowa
wyrasta od września do listopada; średnica kapelusza do 10 cm Kapelusz ma barwę miodowożółtą lub żółtobrązową. Pokryty jest drobnymi, brązowymi łuskami, najgęściej ułożonymi na środku.

Początkowo ma kształt półkulisty, potem stopniowo staje się płaski. Blaszki są jaśniejsze od kapelusza. Trzon otoczony jest wyraźnym, mięsistym pierścieniem. Opieńka miodowa, zwana też opieńką brzozową, wyrasta kępkami na żywych lub martwych drzewach, a także na pniakach w lasach różnego typu.

Czy wiesz?
Ten ładny i pospolity grzyb jest jednym z najgroźniejszych wrogów naszych lasów, szczególnie górskich. Atakuje zwykle słabe i stare drzewa, często świerki, które wkrótce obumierają.

Jeśli dobrze się przyjrzysz takiemu opanowanemu przez nią drzewu, to w miejscach, gdzie odpadła kora, zobaczysz wytwarzane przez opieńkę brązowawe sznury grzybni. Opieńka miodowa jest grzybem jadalnym, ale trzeba ją obgotować, a wodę odlać. Lepiej jednak w ogóle jej nie jeść.

Muchomor czerwonawy
Muchomor czerwonawy
wyrasta od czerwca do października; średnica kapelusza do 15 cm Jego kapelusz jest żółtobrązowy lub brązowoczerwony z szarawymi albo brązoworóżowymi łatkami i gładkim brzegiem.

Najpierw jest prawie kulisty, potem płaski. Blaszki na spodzie kapelusza początkowo są białe, potem pokrywają je czerwonawe plamy. Górę dość masywnego trzonu otacza duży, gruby pierścień w wyraźne prążki. Uszkodzony miąższ tego muchomora lekko czerwienieje.

Muchomora czerwonawego znajdziesz we wszystkich lasach. Grzyb lubi towarzystwo dębów, buków, sosen i świerków. Często tworzy „rodziny” – złożone z kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu grzybów.

Czy wiesz?
Wbrew powszechnej opinii, nie wszystkie muchomory są trujące. Muchomor czerwonawy jest grzybem jadalnym, w wielu krajach wysoko cenionym. U nas, ze względu na możliwość pomylenia go z trującym muchomorem plamistym, jest niechętnie zbierany, nawet przez doświadczonych grzybiarzy.

Grzyby blaszkowe bez pierścienia na trzonie

Krowiak podwinięty
Krowiak podwinięty
wyrasta od lipca do października; średnica kapelusza do 15 cm Poznasz go po rdzawobrązowym lub oliwkowym kapeluszu. Początkowo jest płaski lub lekko wypukły, później ma zwykle wklęsły środek.

Jego prążkowany, mocno podwinięty brzeg pokrywa delikatny meszek. Blaszki są nieco jaśniejsze od wierzchu kapelusza.

Trzon jest krótki, walcowaty, na całej długości jednakowo gruby. Ten bardzo pospolity grzyb rośnie w różnych lasach i w parkach. Najczęściej w miejscach wilgotnych, pod brzozami i olchami, dlatego bywa nazywany olszówką. Prawie zawsze tworzy mniejsze lub większe grupy.

Czy wiesz?
Krowiak podwinięty jest grzybem śmiertelnie trującym, choć jeszcze nie tak dawno uważano go za grzyb jadalny o niezbyt wysokiej jakości. To dlatego, że objawy zatrucia występują zwykle dopiero po wielokrotnym zjedzeniu grzyba. Często po kilku, a nawet kilkunastu latach.

Boczniak ostrygowaty
Boczniak ostrygowaty
wyrasta od października do grudnia, niekiedy do marca; średnica kapelusza do 20 cm.Poznasz go po muszlowatym ciemno-, brązowo – lub niebieskoszarym kapeluszu, białawych blaszkach i krótkim trzonie, zwykle osadzonym z boku. Dlatego nazywa się boczniak.

Czasami w ogóle nie ma trzonu. Często owocniki ułożone są ciasno, jeden nad drugim, jak kolonia ostryg. Stąd nazwa ostrygowaty. Ten pospolity grzyb rośnie na pniach drzew prawie wyłącznie liściastych, w lasach, w parkach, ogrodach, a nawet na drzewach przyulicznych. Tych ostatnich lepiej nie zbierać, bo mogą wywołać zatrucie.

Czy wiesz?
Boczniak ostrygowaty jest grzybem zimowym. Jego owocniki pojawiają się po pierwszych przymrozkach i jeśli zima jest łagodna, to rosną aż do wiosny. Boczniak ostrygowaty jest wyjątkowo smaczny. Uprawia się go nawet na drewnie i na słomie.

Grzyby rurkowe

Koźlarz czerwony
Koźlarz czerwony
wyrasta od lipca do października; średnica kapelusza do 20 cm To najładniejszy grzyb wśród koźlarzy. Ma mięsisty pomarańczowoczerwony lub rudy kapelusz o gładkiej, jakby zamszowej skórce. Trzon ma białawy, długi, niekiedy lekko wygięty.

Pokrywają go łuski, które początkowo są białe, a potem czerwonawe. Tego pięknego grzyba można znaleźć pod osikami, dlatego zwany jest czasem osakiem lub podosiniakiem. Grzybiarze nazywają go kozakiem. Koźlarz czerwony rośnie najczęściej na skraju lasu i na leśnych polanach, a więc w miejscach, gdzie jest dość dużo światła.

Czy wiesz?
Specjaliści uważają, że istnieje 18 gatunków koźlarzy. Wiele jest tak do siebie podobnych, że nawet bardzo doświadczeni zbieracze grzybów mają kłopoty z ich rozpoznaniem. Ale to żaden kłopot, bo wszystkie koźlarze są jadalne i równie smaczne

Podgrzybek brunatny
Podgrzybek brunatny
wyrasta od lipca do listopada; średnica kapelusza do 15 cm Kapelusz ma ciemnobrązowy, a nawet prawie czarny.

Z czasem jaśnieje, przybierając barwę kasztanowobrązową. Podczas suchej pogody jego powierzchnia jest aksamitnie gładka, ale gdy namoknie, staje się śluzowata. Pory są drobne, początkowo żółtawe, potem zielonawe, a po naciśnięciu sinieją.

Trzon jest jaśniejszy od kapelusza, żółtawy lub brązowawy. Podgrzybek brunatny rośnie w borach iglastych, zwłaszcza pod sosnami. W lasach liściastych dość rzadko. Jest bardzo smaczny.

Czy wiesz?
Podgrzybka brunatnego można pomylić z borowikiem szlachetnym. Jeśli przyjrzysz mu się dobrze, zobaczysz, że trzon borowika szlachetnego jest pokryty delikatną siateczką, a podgrzybek jej nie ma. Poza tym rurki podgrzybka po naciśnięciu błękitnieją, a borowika nie.

Żółciak siarkowy
wyrasta od maja do września; średnica kapelusza do 30 cm Trudno pomylić go z innym grzybem. Jego kapelusz jest płaski, wachlarzowaty i pomarańczowożółty, przeważnie z jaśniejszym, falistym brzegiem.

Żółciak siarkowy
Żółciak nie ma trzonu i jest bocznie przyrośnięty do pnia drzewa, na którym pasożytuje. Spód kapelusza jest siarkowożółty.

Kapelusze żółciaka siarkowego bywają ustawione jeden nad drugim, niczym dachówki. Ten grzyb rośnie najczęściej na dębach i topolach.

Możesz go też spotkać na gruszach czy śliwach. Drzewa iglaste opanowuje bardzo rzadko.

Czy wiesz?
Żółciaka siarkowego nie lubią ani leśnicy, ani sadownicy, choć jego młode owocniki są jadalne. To bardzo groźny pasożyt.

Rozwija się wewnątrz drzewa, powodując jego gnicie i powstawanie dziupli, czasami bardzo dużych. Gdy na powierzchni kory ukażą się jego owocniki, jest już za późno na ratunek.

Grzyby inne

Sarniak dachówkowaty
wyrasta od sierpnia do października; średnica kapelusza do 25 cm. Pod ochroną! Jest szarobrązowy, a jego powierzchnię pokrywają duże, ciemne, odstające łuski. Sarniak dachówkowaty
Na spodzie kapelusza ma gęste kolce, początkowo białawe, a później popielate.

Mogą osiągać długość ponad 1 cm. Trzon jest dość krótki. Ten okazały grzyb rośnie pod sosnami i świerkami. Na nizinach rzadko spotykany. Częściej występuje na pogórzu i w górach.

Czy wiesz?
Sarniak dachówkowaty to grzyb jadalny. Nie wolno go jednak zbierać, bo jest pod ochroną. W naszych lasach stał się rzadki.

Dawniej młode sarniaki, ze względu na korzenny smak, suszono, następnie mielono i używano ich jako przyprawy.

 

Lejkowiec dęty
wyrasta od sierpnia do października; średnica owocnika do 8 cm Trudno pomylić go z innym grzybem, bo do złudzenia przypomina lejek z mocno wywiniętym, często faliście powyginanym brzegiem.

Lejkowiec dęty
Wewnątrz jest zwykle szaroczarny albo czarnobrązowy, a na zewnątrz szary do niebieskoszarego. Ten oryginalny grzyb rośnie w wilgotnych, cienistych lasach liściastych. Najczęściej pojawia się jesienią.

Można go znaleźć przede wszystkim wśród opadłych liści pod bukami. Zwykle w kępie wyrasta nawet kilkadziesiąt lejkowców!

Czy wiesz?
Lejkowiec dęty to bardzo smaczny grzyb jadalny. Doskonale nadaje się do suszenia. Przedtem jednak trzeba go bardzo starannie wymyć, bo w pomarszczonym wnętrzu gromadzi się wiele zanieczyszczeń.

Piestrzenica kasztanowata
wyrasta od marca do czerwca; średnica kapelusza do 15 cm To jeden z niewielu grzybów wiosennych. Pojawia się u nas w kwietniu i maju. Piestrzenica kasztanowata
Ma czerwonobrązowy, silnie pofałdowany kapelusz zwany główką – przypomina mózg.

Główka i biały trzon są w środku puste i bardzo kruche. Piestrzenica kasztanowata rośnie zwykle w borach sosnowych, na piaszczystych glebach, a także w miejscach składowania drewna.

Czy wiesz?
Piestrzenica kasztanowata to grzyb śmiertelnie trujący. Wiosną w lasach górskich można spotkać piestrzenicę olbrzymią, bardzo podobną do piestrzenicy kasztanowatej.

Jest ona wprawdzie jadalna, ale ze względu na ogromne podobieństwo do piestrzenicy kasztanowatej lepiej jej nie zbierać.